Popular Science, her yıl olduğu gibi bu yıl da bilim ve teknolojinin sunduğu en önemli yenilikleri derledi. 10 farklı kategoride hazırlanan listede uzay araçlarından, vegan yumurtaya kadar bir çok farklı yenilik yer alıyor.
Uzay ve havacılık
Yılın yeniliği: İnsanoğlunun yaptığı en hızlı giden araç olarak ‘Parker Güneş Sondası’. Saatte yaklaşık 700 bin km hıza ulaşabilen uzay aracı Ağustos’ta Güneş’e doğru yola çıktı.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- IBM’in Watson yapay zekasını kullanan uzay yolculuğu asistanı CIMON
- Galaksimizdeki 200 bin yıldızı inceleyip Dünya’ya benzer gezegenler araştıran TESS
- Mars’ın iç yapısını incelemek için geçtiğimiz günlerde Mars’a inen InSight
- Dünyanın en güvenli helikopteri olarak Airbus tarafından yapılan H160
- Helikopter ve uçak arasındaki boşluğu doldurmak için Bell tarafından geliştirilen V-280 Valor hava aracı
- Uzun mesafeli dron gönderileri için Raytheon’un geliştirdiği düşük enerjili radar sistemi
- Airbus’ın 25 günden daha fazla havada kalabilen Zephyr S HAPS hava aracı
- Gravity Industries’in Demir Adam’dan (Iron Man) esinlenerek geliştirdiği Gravity Jet Suit adlı giyilebilir uçuş mekanizması
Cihazlar
Yılın cihazı: Tek başına kullanılabilen VR gözlüğü Oculus Go. Facebook’un ürettiği cihaz sanal gerçekliği bilgisayarlara bağımlı olmaktan kurtararak yeni bir dönemin kapılarını açıyor. 1000’den fazla sanal gerçeklik deneyimi ile birlikte kullanıma sunulan Oculus Go bu alanda bir devrim olma hedefinde.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Sıvı soğutmasıyla mobil oyunları bir adım öteye taşıyan Samsung Galaxy Note 9 akıllı telefon
- Dijital nesneleri direkt olarak gözümüzün önüne getiren artırılmış gerçeklik gözlüğü Magic Leap
- Zum özellikli kamerasıyla DJI Mavic 2 Zoom dron
- Özel görüntü işlemcisiyle en iyi fotoğrafları çekmeyi sağlayan, Google’ın Pixel Visual Core akıllı telefonu
- Önemli bir durum olmadığı sürece dışarıdaki sesleri engelleyen Bose Sleepbuds kulaklıklar
- Qualcomm’un 5G hızına yetişebilmek için geliştirdiği QTM052 mmWave anten modülü.
- 1 metreden 15 kere düşse bile kırılmayan akıllı telefon ekranı Gorilla Glass 6
- Sarsıntıları engelleyebilen aksiyon kamerası GoPro Hero7 Black
- Ekranın altından parmak izi okuyabilen Synaptics’in Clear ID cihazı
Otomotiv
Yılın aracı: Asfalt dışında da güvenle kullanılabilen ilk 4×4 elektrikli araç Jaguar I-Pace. 0’dan 100’e 5 saniyenin altında çıkabilen araç üzerinde gittiği zemini algılayarak güç dengesini buna göre değiştirebiliyor. Aracın 40 dakikada yüzde 80 doluluğa ulaşabilen bataryası da uzun mesafe kullanımı kolaylaştırıyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Saatte 415 km hıza çıkabilen, dünyanın en hızlı elektrikli aracı Rimac C_Two
- Otomobiller için geliştirilen akıllı hoparlör Amazon Echo Auto
- Electrify America’nın geliştirdiği hızlı elektrikli araç şarj istasyonu
- Acura’nın otomobiller için geliştirdiği dokunmatik bilgi-eğlence sistemi kontrol paneli
- Audi’nin E-tron sanal aynaları
- Günümüzün en gelişmiş yarı otonom sürüşünü sunan Cadillac Super Cruise
- Porsche’nin hem daha çabuk durmayı sağlayan hem de daha güzel görünen frenleri PSCB
- Mercedes’in gerçekten kullanmaya değer bilgi-eğlence sistemi MBUX
- Infiniti’nin şekil değiştiren turbo motoru QX50
- Arazi aracının gücünü daha küçük bir araçta sunan Ford Ranger 2019
- McLaren Applied Technologies tarafından geliştirilen Formula-E batarya paketi
Ev aletleri
Yılın ürünü: 3M tarafından geliştirilen Post-it Extreme Notes. Evin dış duvarına bile kolayca yapışabilen bu post-it kağıtları, yere düşüp kaybolan not derdini ortadan kaldırıyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Farklı parçalara ayrılabilen ve parçaları yer değiştirebilen yatak Bedgear M3 Mattress
- Camp Chef’in aynı anda hem füme hem de ızgara et pişirmeyi sağlayan Sidekick mangal aksesuarı
- İçeceğinizin sıcaklığını ayarlayabilen Ember seramik kupa
- Borularınızdaki küçük sızıntıları bile tespit edebilen Flo adlı tesisat robotu
- John Deere’nin çim biçme makinesinin yağını 30 dakikada değiştirmeye imkan veren yeni sistemi
- LG’nin Dual Inverter sessiz kliması
- Milwaukee marka kablosuz otomatik testere aracı M18 FUEL Super Sawzall
- Çamaşır yıkama süresini yüzde 35 düşürebilen Samsung QuickDrive çamaşır makinesi
- SproutsIO’nun geliştirdiği akıllı bitki yetiştirme sistemi Smart Microgarden
Güvenlik
Yılın ürünü: Lockheed Martin’in geliştirdiği Onxy adlı dış iskelet, 45 kilogram ağırlık taşıyan bir askerin normalden iki kat daha uzun süre hareket edebilmesini sağlıyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Raytheon yüksek enerjili lazer silahı sistemi
- Darpa ve Carnegie Mellon tarafından geliştirilen düzenlenebilir tekerlek sistemi
- Lockheed Martin’in minyatür füzeleri
- Westpac Little Ripper arama kurtarma dronu
- MasterLock’un geliştirdiği, girdiğiniz rakamları sadece sizin görmenizi sağlayan bir lensle kaplı kilit mekanizması
- AT&T’nin geliştirdiği, acil durumlarda da çalışan telefon FirstNet
- Wrap Technologies tarafından geliştirilen BolaWrap 100 adlı kement sistemi
- Thruvision’ın, uzaktan geçen birinin silahı olup olmadığını kontrol edebilen TAC-TS4 sistemi
- Kargo elemanına kapıyı açan ve paket teslim edildikten sonra kilitlenen akıllı kilit sistemi Amazon Key
Eğlence
Yılın oyunu: Fortnite. Oyunseverler arasında Fortnite’ı seven de çok sevmeyen de. Ama Fortnite’ın başarısının tartışmasız olduğu bir konu var: platform bariyerini ortadan kaldırması. Mobil oyuncuların bilgisayar ve konsol oyuncularıyla mücadele edebilmesini sağlayan oyun bu sayede tüm zamanların finansal açıdan en çok başarı elde eden oyunlarından biri oldu.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- İçeriklerinizi sıkıştırmadan yayınlayan televizyon Sony Master Series A9F
- Kullanıcılardan içerik başına ücret isteyen MoviePass servisinin, aylık abonelikle sınırsız içerik sunan servislere yenik düşmesi
- Nintendo’nun oyuncaklarla teknolojik ürünleri birleştiren servisi Labo
- Bang & Olufsen’in odadaki ses akışını yönetmek için parçalara ayrılabilen ses sistemi BeoSound Shape
- Herkesin kullanımına uygun oyun konsolu kolu Xbox Adaptive Controller
- HP’nin kendi soğutma sistemi bulunan Omen Mindframe kulaklıkları
- Logitech’in G-Pro kablosuz oyun faresi
- Samsung’un parçalara ayrılabilen ve farklı şekillerde birleştirilebilen televizyonu Wall TV
- Oyun verisine öncelik veren Netgear Nighthawk XR500 modem
- Bilgisayar oyunlarında Hollywood efektlerine şahit olabilmek için tasarlanan Nvidia RTX 2080
Dinlence
Yılın ürünü: Thermacell Radius Zone sivrisinek kovucu. Bu cihaz hiçbir koku yaymadan, kokulu mumlar yakmak zorunda kalmadan ve hiçbir ses çıkarmadan sivrisinekleri bulunduğunuz ortamdan uzaklaştırıyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Dumanı azaltılmış ateş ile çalışan BioLite Fire Pit mangal
- Satın alırken ayağınıza göre şekillendirilen Technica Forge dağcılık botları
- Bir kayağa bir kez sürülüp sonsuza dek kullanılabilen Phantom kayak cilası
- Kayalık yollarda sarsıntıyı azaltan iki katlı gidona sahip Canyon Grail dağ bisikleti
- Hareketlerinize göre şekil değiştiren Reebok Pure Move spor sütyeni
- Yarım kilodan hafif çadır Fly Creek HV
- Green Theme Technologies’in doğa dostu malzemelerden ürettiği nefes alabilen, su geçirmez yağmurluk
- En zorlu şartlarda çalışması için hazırlanmış Polaris RZR XP Turbo S doğa aracı
Sağlık
Yılın ürünü: Novartis ve Amgen tarafından geliştirilen Aimovig adlı ilaç migren hastalarının ağrılarını yarı yarıya azaltabilen ilk ilaç oldu.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Koyu ten rengine sahip kişilerin de vücutlarında iz bırakmadan kullanabilecekleri güneş kremi Black Girl SPF 30
- Yutulduğunda elektrik yayarak akıllı telefon üzerinden haber veren ilaç Abilify MyCite
- Spark Therapeutics’in geliştirdiği, zaman içinde bozulan göz genlerini onaran Luxturna adlı ilaç
- Kalp krizi riski taşıyan hastaların kalp ritmini ölçmek için geliştirilen ataş büyüklüğünde kalp monitörü Confirm Rx
- Üç ay boyunca kan şekeri ölçümü yapabilen Eversense devamlı glikoz takip sistemi
- Apple’ın kalpteki ritim bozukluklarını tespit edebilen akıllı saati Apple Watch Series 4
- Evde ultrason çekmek için geliştirilen Butterfly IQ adlı cihaz
- GSK tarafından geliştirilen Shingrix adlı zona aşısı
- Bugüne kadar geliştirilen en gelişmiş HIV ilacı Biktarvy
Yazılım
Yılın yazılımı: İnsanlarla, robot olduğunu belli etmeden konuşabilen Google Duplex sesli asistan. Duplex gerçek bir asistanın yapmasını bekleyeceğiniz her şeyi yapıyor. Hatta sizin adınıza telefon görüşmeleri bile gerçekleştirebiliyor. Bu görüşmelerde o kadar gerçekçi konuşuyor ki karşı taraf bir robotla konuştuğunun farkına varmıyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- RapidSOS’in geliştirdiği, Apple ve Google’ın kendi işletim sistemlerine uyguladığı NG911 sistemi, acil yardım hattını arayan kişilerin konumunun çok daha kolay tespit edilmesini sağlıyor.
- İnternet sitelerine şifre girmekle uğraşmanızı gerektirmeyen WebAuthn yazılımı
- Google’ın görme engellilere yardım için geliştirdiği Lookout uygulaması
- Facebook’un sizi diğer sitelerde takip etmesini engellemek için geliştirilen Mozilla eklentisi Facebook Container
- Dışarıdayken de pizza sipariş edebilmeniz için geliştirilen Domino’s Hotspots
- İnsanlarla münazaralarda galip gelen IBM Project Debater adlı yapay zeka
Mühendislik
Yılın malzemesi: Tredje Natur tarafından geliştirilen Climate Tile, üzerinde bulunan küçük delikler sayesinde yağmur suyunun kaldırımda birikmesini engelliyor. Böylece su baskınlarının önüne geçiliyor.
Bu alanda diğer önemli yenilikler arasında şunlar bulunuyor:
- Harvard Üniversitesinin deniz canlılarından örnekler toplarken canlılara zarar vermemek için geliştirdiği, origamiden ilham alan RAD adlı robot.
- D&T Farm’ın geliştirdiği, soğuk havalarda yetişebilen Mongee muz
- Seattle’da bulunan Space Needle kulesinde kullanılan dönen cam zemin The Loupe
- Dış iskeletle yönetilen robot kol Guardian GT
- ICON & New Story’nin geliştirdiği, üç boyutlu yazıcı ile oluşturulan Vulcan modeli evler
- Disney’in gerçekçi efektler için geliştirdiği Stuntronics adlı havada süzülürken akrobatik hareketler yapan robotları
- Zaha Hadid Architects tarafından inşa edilen, desteğini dış yüzeyindeki iskeletten alan Morpheus Hotel
- Amazon’un kasasız süpermarketi Amazon Go
- 60 metre yüksekliğe çıkan, saatte 120 km hıza ulaşan Steel Vengeance adlı hız treni
- Maş fasulyesinden üretilen vegan yumurta Just Egg
- Boston Dynamics’in seri üretime geçen ilk robotu Spot
Kaynak: “The 100 greatest innovations of 2018” https://www.popsci.com/best-of-whats-new-2018
“2018’in 100 Önemli İnovasyonu” https://www.dunyahalleri.com/2018in-100-onemli-inovasyonu/