Bu zor zamanlarda yağlı yiyecekler arkadaşımız olmuş olabilir. Ancak yeni araştırmalar, doymuş yağ oranı yüksek bir öğün yemenin konsantre olma yeteneğimizi engelleyebileceğini gösteriyor. Bu özellikle de COVID-19 salgını süresinde evden çalışan ve diyetleri gittikçe kötüleşen insanlar için kötü bir haber.
Bu çalışma, 51 kadının doymuş yağ oranı yüksek bir öğünden sonraki performanslarını doymamış yağ oranı yüksek olan ayçiçeği yağı ile yapılmış aynı öğünden sonraki performansları ile bir test yaparak karşılaştırdı.
Kadınların yüksek doymuş yağ içeren öğünden sonraki test performansları daha sağlıklı bir yağ ile yapılmış öğünden sonraki test performanslarına göre çok daha kötüydü. Bu, yağlı yiyecekler ile beyin arasında bir bağlantı olduğunun sinyalini veriyordu.
Araştırmacılar, bağırsak bakterilerinin kan dolaşımına girmesine neden olan geçirgen bağırsak sendromunun konsantrasyon üzerine etkisi olup olmadığını araştırdılar. Bu sendroma sahip kişiler yediği yemeğin içeriği ne olursa olsun dikkat testinde kötü performans gösterdiler.
Tek bir öğünden sonra yaşanan konsantrasyon kaybı araştırmacıların ufkunu açtı!
Araştırmanın başyazarı ve Ohio Üniversitesi klinik psikoloji bölümü mezunu olan Annelise Madison “Diyetin nedensel etkisine bakan önceki çalışmaların çoğu zamana baktı. Ve bu sadece bir öğündü bir fark görmemiz oldukça dikkat çekici.” dedi.
Madison ayrıca ayçiçek yağı ile yapılan yemeğin doymuş yağ oranı düşük olmasına rağmen hala çok fazla diyet yağı içerdiğini belirtti.
“Her iki öğün de yüksek yağlı ve potansiyel olarak problemli olduğu için, yüksek doymuş yağlı öğünün bilişsel etkisi daha düşük yağlı bir öğüne kıyasla daha da büyük olabilir.” dedi. Çalışma Amerikan Klinik Beslenme Dergisi’nde yayınlandı.
Madison, psikiyatri ve psikoloji profesörü ve Ohio Eyaletinde Davranışsal Tıp Araştırmaları Enstitüsü müdürü Janice Kiecolt-Glaser’in laboratuarında çalışıyor. Bu çalışma için Madison, Kiecolt-Glaser’in çalışmasından elde edilen, yüksek yağlı yemeklerin kanserden kurtulanlar arasında yorgunluğu ve öfkeyi artırıp artırmadığını değerlendiren ikincil bir veri analizi gerçekleştirdi.
Çalışmadaki kadınlar, bir sabah laboratuvarda dikkatlerini ölçen temel bir değerlendirme testini tamamladılar. Sürekli performans testi olarak adlandırılan araç, 10 dakikalık bilgisayar tabanlı etkinliklere dayanan dikkat, konsantrasyon ve reaksiyon süresinin bir ölçüsüdür.
Bu testi, doymuş yağ oranı yüksek palmitik asit bazlı yağ veya düşük doymuş yağ oranı olan ayçiçek yağı olmak üzere içeriğinde toplamda 60 gram yağ bulunduran yumurta, bisküvi, hindi sosis ve et suyu olan yağlı bir öğün izledi.
Yağ asitleri doğrudan beyinle etkileşiyor olabilir.
Her iki öğün de 930 kaloriydi. Ve her iki öğün de Burger King’in peynirli double Whopper’ını, McDonald’s Big Mac ve orta boy patatesi gibi çeşitli fast-food yemeklerinin içeriğini taklit ediyordu.
Beş saat sonra, kadınlar sürekli performans testine tekrar girdiler. Bir ila dört hafta sonra, bu ziyaretleri tekrarladılar. Ve ilk ziyarette yediklerinin tam tersini yediler.
Araştırmacılar ayrıca bağırsak bariyeri tehlikeye girdiğinde bağırsaklardan kaçan ve kan dolaşımına giren toksin olan endotoksemi (toksik olabilecek bileşikler) varlığını gösteren bir öfke ve yorgunluk yapan molekül içerip içermediklerini belirlemek için katılımcıların açken kan örneklerini analiz ettiler.
Yemekleri doymuş yağca zengin bir şekilde yedikten sonra, katılan kadınların tümü dikkat değerlendirmesinde ortalama yüzde 11 daha az hedef uyaranı tespit edebildi.
Sızıntılı bağırsak belirtileri olan kadınlarda da konsantrasyon eksikliği belirgindi. Tepki süreleri daha düzensizdi ve 10 dakikalık test sırasında dikkatlerini daha az sürdürebildiler.
Madison, “yüksek düzeyde endotoksemi olan Kadınlarda, yemekler arasında fark yoktu. Yedikleri yağ türünden bağımsız bir şekilde kötü performans gösteriyorlardı.” dedi.
Çalışma beyinde neler olup bittiğini belirlemese de Madison, önceki araştırmaların doymuş yağ oranı yüksek gıdaların vücutta ve muhtemelen beyinde iltihaplanmayı artırabileceğini gösterdiğini söyledi. Ayrıca yağ asitleri kan-beyin bariyerini geçebilir.
“Yağ asitleri doğrudan beyinle etkileşiyor olabilir. Bu çalışmanın asıl gösterdiği şey ise bağırsakla ilgili düzensizliğin gücüdür.” dedi.
Bu istatistiksel analiz, depresif belirtiler ve katılımcıların ortalama diyet doymuş yağ tüketimi de dahil olmak üzere biliş üzerindeki diğer potansiyel etkileri açıklamıştır. Çalışmadaki kadınlar üç standart yemek yediler. Yüksek yağlı yemeklerin fizyolojik tepkilerini etkileyebilecek diyet varyasyonlarını azaltmak için her laboratuvar ziyaretinden önce 12 saat aç kaldılar.
Kiecolt-Glaser “Bulgular bu stresli pandemi döneminde teselliyi yağlı yiyeceklerde bulan kişilerin konsantrasyonunun daha çok bozulabileceğini ortaya koyuyor.” diyor.
“Bildiğimiz gibi, birçoğumuz daha endişeli olduğunda yüksek doymuş yağlı yiyecekleri Brokoli’den daha cazip bulacaktır” dedi.
“Diğer araştırmalardan depresyon ve kaygının konsantrasyon ve dikkati de etkileyebileceğini biliyoruz. Bunun üzerine yüksek oranda yağlı yemeği eklediğimizde, etkilerinin daha da büyük olmasını bekleyebiliriz.”
Kardelen Şabanoğlu
Kaynak: “Yağlı Yiyecekler Yemek Konsantrasyonu Etkiliyor” https://beyinsizler.net/yagli-yiyecekler-yemek-konsantrasyonu-etkiliyor/
