Çağımız teknoloji çağı malumunuz. Artık tablet, telefon veya bilgisayar olmadan hiçbir yere gitmiyoruz. Yaptığımız her aktiviteyi fotoğraflarla belgeliyor ve tabiri caizse teknoloji bağımlılığımız yüzünden hayatı ıskalıyoruz. Bu durum yalnızca yetişkinlerin değil, gelişme çağındaki çocukların da en büyük problemi. Peki, dört bir yanımızın cihazlarla çevrili olduğu bu dönemde çocuklarımızın normallikten uzak bir şekilde yetişmesini nasıl önleyebiliriz?
- Ekran başında geçirdikleri zamana sınırlama getirin. Çocuklarımız, okul dışındaki vakitlerinin çoğunu ekran karşısında geçiriyor ve neredeyse sosyal ilişki kurmaktan bihaber olarak büyüyorlar. Bunun önüne geçmek için ekran saatlerine kısıtlama getirin. Gerçekle sanal dünya arasındaki farkı anlayabilmesi ve yaşadığı ortamın gerekliliklerine uyum sağlaması için insanlarla iletişim kurabileceği bir zaman dilimi bırakın.
- Fiziksel aktivitelere yönlendirin. Gelişme çağındaki çocukların fiziksel aktivitelere yönlendirilmesi, sağlıklı büyümeleri için oldukça önemlidir. Teknolojik aletlerle kısıtlanan fiziksel aktiviteler, ilerleyen dönemlerde çocuklarda obezite ve postüral bozukluk gibi sorunlara yol açabilir. Çocuklarınıza doğal yollardan mutlu olabileceklerini gösterin.
- Psikolojik durumlarını gözlemleyin. Ekran başında geçirilen sürenin artması, çocukları yalnızca fiziksel olarak değil zihinsel ve psikolojik açıdan da olumsuz yönde etkiler. Yapılan çalışmalar, çocukların teknolojik cihazlarla uzun süreli vakit geçirmesinin ilerde psikolojik rahatsızlık yaşama riskini arttırdığını gösteriyor. Sanal dünyada yaşadıkları baskı anksiyete, depresyon ve intihar eğilimini tetikleyebiliyor. Bu yüzden çocuklarınızı gözlemleyin ve farklılık hissettiğinizde duruma müdahale edin.
- Stresle başa çıkabilmeleri için meditasyon yapmaya teşvik edin. İnternet, günümüzde hemen hemen herkesin rahatlıkla erişebildiği ve eleştiri dozunun sıklıkla kaçırıldığı bir ortam. Çocuklarınız, sosyal medyada ağır baskı ve eleştiriye maruz kalabilir ya da kendilerini sık sık başkalarıyla kıyaslamaya başlayabilir. Bu da mental zayıflıklara ve irade kaybına yol açar. Çocuğun bu stres karşısında güçlü kalmasına yardımcı olmak ve kendisiyle barışık olmasını sağlamak için meditasyona yönlendirin. İç dengesini korumasında meditasyonun büyük faydası olacaktır.
- Arkadaş edinebilecekleri ortamlara sokun. Sosyal medya arkadaşlıkları, yüz yüze kurulan arkadaşlıklarla bir tutulmamalı. Çocuklar, vakitlerinin çoğunu teknolojik aletlerle geçirdiklerinden nasıl arkadaş edinileceğini bilmiyor ve bu durum onları yalnızlığa itip teknoloji bağımlılıklarını arttırıyor. Bu yüzden onların arkadaş edinmeyi öğrenebilecekleri ortamlara dahil olmalarını sağlayın.
- Uyku saatlerini belirleyin. Çocukların fiziksel gelişimleri için günde en az 8 saat uyumaya ihtiyaçları olduğunu biliyorsunuz. Bu yüzden hem kendiniz hem de çocuğunuz için düzenli bir uyku saati belirleyin. Unutmayın, büyük küçük ayırt etmeksizin herkesin aynı kurallara uyması, çocuğunuzun da duruma adapte olmasını kolaylaştıracaktır.
- Teknoloji kullanımı ve bağımlılık arasındaki farkı öğretin. Çocuğunuzun yalnızca ihtiyaç halinde interneti kullanmasını sağlamak ve ona bağımlı hale gelmesini önlemek için aralarındaki farkı öğretin. Çocuğunuz, teknolojiden verimli bir şekilde yararlansın ve hayatını ona odaklı yaşamasın. Eğer sürekli teknoloji ile iç içe yaşarsa gelişiminin nasıl olumsuz etkileneceğini ve bunun onun için ‘kötü’ bir şey olduğunu anlatın.
- Hangi oyunları seçtiklerine dikkat edin. Çocuğun teknoloji ile bağını tamamen kesemezsiniz, ancak onun için faydalı olabilecek ve gelişimine zarar vermeyecek oyunları oynamasını sağlayabilirsiniz. Onları eğitici ve öğretici oyunlara yönlendirin, zihinsel becerilerini kısıtlamayacak oyunları oynamaya teşvik edin.
- Sorumluluk duygusu kazanması için bir uğraş bulun. Çocuğun teknolojik aletler dışında ilgi duyabileceği, sorumluluk duygusu kazanabileceği ve emek isteyen bir uğraş bulun. Bir bitki yetiştirmek veya doğaya atılan çöpleri temizlemek, çocuğa önemli bir şeyle uğraştığı hissini verecektir.
- Kitap okuma ve birlikte vakit geçirme saatleri yaratın. Çocuğunuzun iletişim becerilerini arttırmak ve normal hayata çok daha kolay adapte olmasını sağlamak için onunla her gün vakit geçirin ve bu süre içinde zihinsel ve fiziksel gelişimini arttırmaya yönelik aktivitelere katılın. Çocuğunuzla oyun oynayabilir, bisiklete binebilir ya da yardımlaşma gerektiren bir aktiviteye dahil olabilirsiniz. Ayrıca günün belirli saatlerini kitap okumaya ayırın. Ailecek kitap okursanız, çocuğunuz da kitap okumak için hevesli olacaktır.
Tüm Yönleriyle Çocukların Ekran Kullanımı Nasıl Olmalı?
Her yönüyle bebekler ve çocuklarda televizyon, bilgisayar, tablet ve telefon kullanımı…
- Bebeğinizi bir buçuk yaşına gelene kadar ekranlardan uzak tutmalısınız. “Ses olsun, arkası dönük, sıkılmasın” gibi bahanelerle kendinizi kandırmamalı, bebeğinizi ekranların zararından olabildiğince korumalısınız.
- En büyük sıkıntı yemek yedirmek, biliyoruz ama ekran bağımlılığını ve paralize olmasını engellemek adına sofrada ona bir şeyler izletmemelisiniz.
- Bir buçuk ila iki yaş arasında kısa kısa, küçük videolar izletebilir; fotoğraf makinesi, bilgisayar ya da telefondan kendi fotoğraflarını gösterebilirsiniz. İzleteceğiniz kısa videoların içeriği çok önemli; dikkatle seçmelisiniz.
- Bu dönemde uzaktaki aile üyeleriyle video konferanslar yapabilirsiniz. Hem onları sevindirirsiniz hem de bebeğinize gerçeklik kavramıyla ilgili yeni şeyler öğretebilirsiniz.
- İki yaşından sonra, beş yaşına kadar çocuğunuz sizin seçtiğiniz, şiddet içermeyen, eğitici olduğu kadar eğlenceli de olan çizgi filmleri izleyebilir. Bu çağdaki çocuklar reklamla gerçek hayatı ayıramayacaklarından reklam izlememeleri oldukça önemli. Tabii oturup Müge Anlı ya da evlilik programları da izlememeli…
- Çocuğunuza eşlik etmeli, onunla birlikte izlemelisiniz. Yalnızken sorduğu sorulara cevap bulamaz ama size kafasına takılan her şeyi sorabilir.
- Beş yaşından sonra çocuğunuz artık kendi seçtiği şeyleri izleyebilir, oyunlar oynayabilir. Tedbiri elden bırakmadan, kontrol ederek ve süre tutarak ekran kullanımını sınırlandırmanızda yarar var.
- Beş yaş sonrası okul çağı olduğundan, çocuğunuz ödevlerini yapmak, programlama öğrenmek ya da yeni bir şeyler görmek için ekranları kullanabilir. Yine de süre kısıtlamasıyla bağımlılığın önüne geçebilirsiniz.
- Artık okullu olan ve ekrana epey adapte olmuş çocuğunuza danışarak kısıtlamaları belirleyebilirsiniz. Bazı odalarda ya da sofra gibi alanlarda ekran kullanımını yasaklayabilir, uyumadan önce zararlı ışığa maruz kalmaması için kısıt getirebilirsiniz.
- Artık bir yetişkin gibi görünse de çocuğunuzun tükettiği içerikleri sürekli kontrol etmelisiniz. Filtreler tabii ki faydalı ama internette filtreleri aşmanın yolları da anlatılıyor, unutmayın.
- İnternetin çocuk istismarına çok açık olduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız. Bununla ilgili çocuğunuzu bilgilendirmeli, onun da katılımıyla çeşitli eğitimler almalısınız.
- Çocuğunuzla izlediği, öğrendiği şeyler hakkında konuşmalısınız. Kafasını karıştıran şeylere cevap vermeli, bu doğrultuda zararlı olduğunu düşündüğünüz içeriklerden uzak tutmalısınız.
- Yatak odasında ekran kullanımına kesinlikle izin vermemelisiniz. Dijital eşyalarla uyumak, aynı odada şarj etmek gibi eylemlerin zararlarını henüz tam olarak bilemiyoruz sonuçta.
Hep söyledik, tekrar edelim: Çocuğunuz siz ne yaparsanız, onu yapar. Dolayısıyla, siz elinizde sürekli telefonla gezerseniz, o da ekran bağımlısı olacaktır. Aman dikkat!
Kaynak:
“Aman Çok Geç Olmasın… Çocuğunuzu Teknoloji Bağımlılığından Nasıl Kurtarabilirsiniz?”
“Çocukları Teknolojiye Kaptırmayın! Tüm Yönleriyle Çocukların Ekran Kullanımı Nasıl Olmalı?
Yorum Yaz
