Bazılarını uyguluyorsunuz, bazılarını biliyorsunuz, bazılarını sadece duydunuz belki, bazılarını bu yazıyı okuyunca öğrenmiş olacaksınız. Parça parça her gün bir yerlerde karşımıza çıkıyorlar zaten ama hepsi derli toplu bir şekilde elinizin altında dursun. Hatta siz de eklemeler yapıp bu listeyi daha da geliştirebilirsiniz. Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Mevlânâ, Yunus Emre ve Buda’dan aldığı kısa notlarla yüz maddelik bir Hayat Anayasası oluşturmuş, yararlı olması dileğiyle.
İLK 10: YAVAŞ YE HIZLI YÜRÜ
- Az ve öz ye. Yükte hafif, pahada ağır şeyler tüket.
- Yaşın ilerledikçe lokmalarını azalt, adımlarını çoğalt.
- Yavaş ye, hızlı yürü.
- Zeytinyağı ve tereyağına öncelik ver.
- Yoğurt, yumurta ve balıktan vazgeçme.
- Kahveyi değil çayı sev, ikisini de kararında tüket.
- Bakliyat, sebze ve meyveyi ihmal etme.
- Yeşillikleri ve baharatı ciddiye al.
- Maydanoz, kekik, nane, fesleğen, tere, roka ve benzerlerini sofrandan eksik etme.
- Tarçın, zerdeçal, rezene ve kırmızıbiberi masanda tut.
İKİNCİ 10: YEMEKTE SU İÇME
- Şekerden, undan, tuzdan ve kızarmış yağdan uzak dur.
- Güvenli ve mineral zengini su iç.
- Yemekte su içme.
- Suyu oturarak ve ılık iç.
- Suyuna portakal veya limon dilimleri, rendelenmiş turunçgil kabuğu ekle.
- Kahvaltıyı atlama.
- Akşamları az ve erken saatte ye.
- İki öğünle beslenmeyi dene.
- Sofradan biraz aç kalk.
- Damak çatlatayım derken damarlarını çatlatma.
ÜÇÜNCÜ 10: BEL ÇEVRENİ İYİ GÖZLEMLE
- Geleneksel gıdalar ve mutfaktan pek ayrılma.
- Ev yemeklerini tercih et.
- Sofranı kalabalık tut, masanı (ailen ve dostlarınla) büyüt.
- 40’lı yaşlardan sonra et değil ot (bitkisel) ağırlıklı beslen, aslan değil kuzu ol.
- 40’lı yaşlardan sonra her 10 yılda bir tabağını yüzde 5 küçült.
- Duygusal açlığını besinlerle giderme.
- Kilonu ve bel çevreni iyi izle.
- Doğal, tam ve yerel besinleri tercih et.
- Sabah egzersizlerini ihmal etme.
- Her gün mutlaka yürü.
DÖRDÜNCÜ 10: AYAKTA KAL HAYATTA KAL
- Her gün paslanmamak için 5 bin, kilo almamak için 7 bin 500, sağlıklı yaşlanmak için 10 bin adım atmaya çalış.
- 30 dakikadan fazla oturma.
- “Ayakta kal, hayatta kal” mottosunu asla unutma.
- Mümkünse her gün 15-20 dakika güneşlen.
- Uykundan taviz verme.
- Erken yat, erken kalk.
- Duasız, dileksiz ve şükürsüz yatağa girme.
- Güne neşeli başlamaya gayret et.
- Stresten uzak dur.
- İşe evini, eve işini götürme.
BEŞİNCİ 10: EŞİNİ, İŞİNİ, AİLENİ ÇOK SEV
- Hazdan kopma, keyfi bırakma ama ikisine de tutku derecesinde bağlanma.
- Kendinle ve hayatla dalga geçmeyi bil.
- Yüzünden gülümsemeyi, ağzından kahkahayı eksik etme.
- Gamlı, kederli olma, “Neşeli ol ki genç kalasın” mottosunu her sabah tekrarla.
- Kendini, işini, eşini ve aileni çok sev.
- Aileni, ilişkilerini sağlam ve büyük tut.
- Eşine, işine, doğaya aşk ile sarıl.
- Eğlenceli biri ol, eğlenmeyi asla bırakma.
- Arkadaşsız, dostsuz, komşusuz kalma.
- Evlen, mümkünse çocuk sahibi ol.
ALTINCI 10: İLAÇLARDAN UZAK DUR!
- Tedbiri elden bırakma, emniyet kemeri tak, kask kullan.
- Sağlık kontrollerini ihmal etme.
- Gereksiz ilaç kullanma.
- Manevi şifaya zaman ayır.
- Sıkıntılarını paylaşabileceğin insanlarla dost, arkadaş ol.
- Doğaya dokun; rüzgârı yüzünde, güneşi teninde hisset.
- Yaşlanmaktan korkma, yaşlılıkla kavga etme.
- Mutlak sonu kabullen.
- Genetik mirasını öğren, ona göre tedbir al.
- Sadece sevince değil kedere de ortak ol.
YEDİNCİ 10: İNCİNME İNCİTME
- Müzikten kopma.
- Ruh ve bedenini birbirinden ayırma; beden un, ruh su; oluşan hamur ise sensin.
- Kendine yetmeye çalış.
- İnsaflı, hoşgörülü, gani ruhlu biri ol.
- İncinme, incitme.
- İhtiraslı olma.
- 7 Az konuş, çok dinle; anlatan değil, dinleyen ol.
- ‘Hayır’ı ‘Evet’le eşitlemeye çalış.
- Unutmayı ve barışmayı bil.
- Dertleşmekten çekinme ama mızmızlanma.
SEKİZİNCİ 10: DURMA, DÜŞME ÜŞÜTME
- Öfke, kin ve küskünlük yükünü taşıma.
- “Az çoktur”u benimse ve her bakımdan hafifle.
- Evrendeki her şey ve herkese saygılı ol, değerini bil.
- Geleceği görmek için geçmişe bak.
- Yaşın elliyi geçmişse “Durma”, “Düşme”, “Üşütme” üçlüsünü unutma.
- Huzurun en etkili ilaç olduğunu aklından çıkarma.
- Ruhuna fazla ışık tutma ama onunla sohbeti de unutma.
- Eşyaya bağlanma, eksilmekten korkma.
- Yaşlanmayı kabuğu soyup ruha inmek olarak kabul et.
- Aşırılıktan uzak düzgün bir yaşamın olsun.
DOKUZUNCU 10: ELEŞTİRİDE KISKANÇ ÖVGÜDE CÖMERT OL
- Tartışma, tartışsan bile uzatma ve abartma.
- Bugünü, bu anı, şimdiyi yaşa.
- Düne pişmanlıkla, yarına kaygıyla yaklaşma.
- Geçmişi geçmişte bırak, geleceğe umutla bak.
- Eleştiride kıskanç, övgüde cömert ol.
- Tevazuu bırakma ama övgüyü kabullen.
- Hoş sohbet biri ol.
- Sıradan ve sade kal.
- Kıskanma!
- Manevi zenginliğini çoğalt.
ONUNCU 10: ‘BU DA GEÇER’ DEMESİNİ BİL
- Gerektiğinde işi oluruna bırak. “Bu da geçer” de.
- Evinden, köyünden, kentinden ve ülkenden kopma.
- Mahcup, çekingen ve kararsız olma.
- Oku, yaz, gez, dolaş, izle, yeni şeyler öğrenmeyi asla bırakma.
- Sadelik ve sıradanlığa yönel.
- Az sadakat bekle, çok sadakat göster.
- Bedenini iyi dinle, verdiği sinyalleri ciddiye al.
- Toksik olan her şeyden uzak dur.
- Modern tıbba inan ama geleneksel tıbbı pas geçme.
- Zamanın ve sabrın en iyi ilaç olduğunu unutma.