Güneş enerjisi gece de çalışabilse herhalde sınırsız ve sonsuz bir enerji kaynağı olarak insanlık tarihinin kalan zamanına fazlasıyla yetecek bir güç olurdu. Bu kurgusal görünen beklentimiz aslında gerçek olabilir. UC Davis’te Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü profesörlerinden Jeremy Munday öncülüğündeki çalışma ekibi bunu, ACS Photonics‘in Ocak sayısında yayımlanan makalelerinde gösterdi.
Anti-Güneş Enerjisi olarak adlandırabileceğimiz, Güneş’in olmadığı zamanlarda enerji üretimine katkıda bulunabilecek fotovoltaik veya fotoelektrik enerji panelleri, gece ideal koşullarda metrekaresi başına 50 watt güç üretebiliyor. Elbette, normal güneş hücrelerinin güneşli bir günde ürettiğinin dörtte biri olsa da, sürekliliğinin oldukça efektif sonuçlar oluşturacağı düşünülüyor.
Munday, ‘gececi’ enerji güneş panellerinden küçük miktarda güç üretebilen prototipler üretiyor. Devam çalışmaları ile bu prototiplerin verimliliği ve güç çıktılarının artırılması hedefleniyor.
Anti-güneş enerjisi panelleri, geleneksel güneş enerjisi sistemlerinin çalışma prensibinin tersi ile işliyor. Bu mantıkta, temel olarak sıcak bir obje etrafına doğru ısı yayar. Herhangi bir güneş paneli de Güneş’ten çok daha soğuk sayılacağından, Güneş’in ışığını absorbe eder. Uzay ise çok soğuktur.
Yani elinizde sıcak bir objeniz var ise, uzaya çevirdiğinizde oraya doğru radyatif etki ile ışıyacak ve soğuyacaktır. Munday’e göre ise, son beş yıllık süre içinde bunu gündüz de yapabilen yani güneş ışığını filtreleyen veya güneşten uzağa yönlenen cihazlar üzerine yoğun bir ilgi olduğunu belirtti.
Bunlar dışında bir de, termoradyatif hücre olarak bilinen ve etrafına ısı yayarak güç üretebilen paneller veya cihazlar da mevcut. Araştırmacılar bu tip birimleri, motorlardan veya diğer yüksek ısı üreten makinalardan kayıp olarak yayılan ısıyı yakalayabilmek için kullanmayı bilmişti.
Munday ise, bunlardan birini alarak sıcak bir alana koyup, uzaya bakacak şekilde konumlandırınca ne olacağını merak ettiklerini belirtti. Doğal olarak, uzaydan daha sıcak olduğundan, dışa doğru infrared (kızılötesi) ışınlar halinde ısı yayacağını biliyoruz.
Bir güneş enerjisi birimi günışığını absorbe ederek güç üretir ve cihazın iki ucu arasında potansiyel fark oluşmasına doğal olarak da akım üretimine olanak sağlar.
Voltaj farkı kısaca bu panelleri pil haline getirir. Bu yeni tip termoradyatif cihazlarda ise ısı absorbe edilmek yerine yayılıyor ve dolayısıyla hem voltaj hem de akım ters yönde oluşsa da, yine de güç üretilebiliyor. Yani aynı fizik ancak farklı malzemeler kullanarak aktif ve verimli yeni tip anti-paneller geliştirilebilirdi.
Elbette bu cihaz yalnızca geceleri değil gündüzleri de işeyebilecektir. Bunun için Güneş ışıklarını filtrelemek veya Güneş’ten farklı bir yöne çevirmek yeterli olacaktır. Gece gündüz döngüsü içinde tüm gün çalışma potansiyeli olan bu cihazları veya panelleri, enerji nakil hatlarını belirli bir dengede tutarak tüm gün efektif ve verimli olacak biçimde dizayn etmek ve en uygun ancak zorlayıcı seçenek olacak gibi görünüyor.
Kaynak ve İleri Okuma
- Andy Fell, Anti-Solar Cells: A Photovoltaic Cell That Works at Night, 29 Ocak 2020, UC Davis News https://www.ucdavis.edu/news/anti-solar-cells-photovoltaic-cell-works-night
- Tristan Deppe, Jeremy N. Munday. Nighttime Photovoltaic Cells: Electrical Power Generation by Optically Coupling with Deep Space. ACS Photonics, 2019; 7 (1): 1 https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acsphotonics.9b00679
Kaynak: “Gece Çalışabilen Fotoelektrik Panelleri” Baran Bozdağ Boğaziçi Üniversitesi https://bilimfili.com/gece-calisabilen-fotoelektrik-panelleri/