Bazen koyunların insanlardan daha akıllı olduğu anlaşılıyor. Fizikçiler, bir sürüdeki koyunların hareketini incelediler. Bilim insanları, koyunların birbirleriyle koordine hareket ettiğini ve sürünün davranışının aşamalara ayrıldığını göstermiştir. Ayrıca koyunlar her aşamada liderlerini yeniden seçiyorlar.
Hayvanların bir grup içindeki toplu hareketi birçok bilim insanı için önemli bir araştırma konusudur. Bu kolektif davranışı anlamak, bazen doğayı taklit eden teknolojilerin yanı sıra olumlu sosyal değişimi teşvik edecek stratejilerin geliştirilmesine ilham verebilir. Bu, özellikle robotların sürü hareketini modellemek için önemlidir.
Pek çok çalışma, topluluk halindeki davranışı, bir gruptaki bireylerin en sonunda “kolektif” bir optimum hareket elde etmek için yön ve hızlarını sürekli olarak uyarladıkları kendi kendini organize etme süreci olarak tanımlar. Ancak bu görüş, birçok hayvan grubunda ortak olan hiyerarşik yapıyı ve yol gösterecek bir “lider”e sahip olmanın olası faydalarını hesaba katmamaktadır.
Bilim insanları, küçük koyun gruplarının toplu davranışlarını araştırdılar. Sonuçları, sürüdeki bireylerin rollerini değiştirdiğini gösteriyor: ya lider ya da takipçi oluyorlar. Bu şekilde, sürü sonunda bir tür “kolektif zekâ” elde eder.
Sürü nasıl hareket eder?
Çalışmanın başyazarı Peruani, “Çoğu sürü hayvanında toplu hareket sürekli bir süreç değildir, bölümler halinde gerçekleşir: toplu hareketin aşamaları örneğin dinlenme veya beslenme için kesintiye uğrar” dedi. “Ancak, kolektif hareketle ilgili çoğu çalışma, sürekli hareket halinde olan gruplara bakar. Toplu halde yaşama davranışının, bireylerin hareketin yönü hakkında sürekli olarak “müzakere etmesini” gerektirdiği varsayılır.
Peruani ve meslektaşları yaptıkları deneyde, farklı zaman aralıklarında küçük koyun gruplarının spontan davranışlarını yakından incelediler. Grubun bireysel üyelerinin yörüngelerini analiz ettiler, hayvanların uzamsal düzenini ve yönelimini kaydettiler ve bireysel hayvanların hareket hızları arasındaki korelasyonları değerlendirdiler.
Başlangıç olarak, bilim insanları mevcut sürü hareketi modellerinden hiçbirinin işe yaramadığını buldular. Peki, nasıl hareket ediyorlar?
Sürü koordinasyonu
Bilim insanları, sürüdeki etkileşimlerin doğasının, ilk olarak, bölümlere ayrıldığını ve ikinci olarak, oldukça açık bir şekilde hiyerarşik olduğunu keşfettiler. Yani, bir bölüm boyunca sürünün her zaman bir lideri vardı. Peruani, hayvanların grubun tüm kontrolünü geçici bir lidere verdiğini, ancak bu tür liderlerin sıklıkla değiştiğini söylüyor.
Özünde, araştırmacıların çalışması, sürüde hareket ederken koyunların lider ve takipçi olmak arasında gidip geldiğini öne sürüyor. Böylece liderler, grubun kontrolü başka bir koyuna geçmeden önce grubu yalnızca belirli bir süre yönetirler.
Peruani, “Geçici lider, grubun ihtiyaç duyduğu bilgiye (labirentten çıkış yolu veya yiyecek kaynağının konumu gibi) sahipse, o zaman gruba etkili bir şekilde rehberlik edebilecektir” dedi. “Dolayısıyla grubun tüm üyeleri bu bilgiden yararlanıyor. Unutulmamalıdır ki lider, ancak tüm bireyler onu takip etmeye karar verirse lider olur. Beklenmedik bir şekilde, Fransız fizikçiler tarafından önerilen model, bir Çin çiftliğinde koyunların hareketiyle doğrulandı.
Koyunlar iki haftadır daireler çiziyor. Bilim insanlarının önerdiği modelde, böyle bir başarısızlık kolayca açıklanır: Bir daire içinde hareket ederken lider yoktur veya tüm koyunlar liderdir. Hareket aşamasının ne zaman bitmesi ve liderin ne zaman değişmesi gerektiği belli değil. Koyunlar gerçekten Fransız fizikçilerinin tarif ettiği gibi davranıyorsa, sürünün çok uzun bir süre daireler çizerek yürümesi gerekir, ta ki tüm koyunlar bir anda durup dağılıncaya kadar. Başka bir şey de, bu davranışın bir tür “döngü” veya başarısızlık olmasıdır, bu nedenle oldukça nadirdir.
Kaynak: “Koyunlar Sürünün Amacına Göre Liderlerini Düzenli Olarak” Derleyen: Feyza Çetinkol https://www.bizsiziz.com/bilim-insanlari-kiyiya-vuran-uzayli-bir-sey-diye-anilan-tuhaf-varligi-inceledi/