Bilim insanları ilk kez Güneş Sisteminin ötesinde Dünya’dan biraz daha büyük bir gezegenin atmosferini tespit edebildi. GJ 1132b adı verilen dış gezegen, Dünya’dan 39 ışık yılı uzakta GJ 1132 cüce yıldızının yörüngesinde bulunuyor.
Yarıçap olarak 1.4 kat ve kütle olarak 1,6 kat Dünya’dan daha büyük olduğu tespit edildi. Gezegen ilk keşfedildiğinde, araştırmacılar bu gezegenin Venüs’ün ikizi olduğunu, çünkü kayalık ve çok sıcak olduğunu belirtmişlerdi.
Şimdi ise GJ 1132b ve Venüs’ünkine benzer kalın bir atmosferi taşıyabilme olasılığının olduğunu keşfettiler. (Farklı bileşimlerden oluşsa da) Gözlemciler Jüpiter gibi gaz devlerinin atmosferlerini incelediğinde, atmosferlerin Dünya’dan bile büyük olduğunu belirlemişti.
İşte bu dış gezegenin etrafındaki atmosferin neredeyse Dünya kadar olduğuna ilk kanıt olarak gösteriliyor. Araştırmacılar bu gezenin atmosferini deneyerek yaşama uygun olup olmadıklarını ve potansiyel hayat belirtilerini tespit edebilir.
Araştırmacılardan İngiltere Keele Üniversitesi’nden John Southworth, “Aynı zamanda bu diğer bir gezegende hayatın tespiti olmamakla birlikte, bu yolda atılan doğru bir adımdır. Süper Dünya GJ 1132b’nin etrafındaki atmosferi keşfederek; Dünya’dan farklı olarak, dünya benzeri başka bir gezegenin atmosferi ilk kez tespit edildi,” diyor.
Astronomlar ESO’nun Şili’deki teleskopunu kullanarak gezegenin yıldızının fotoğrafını çektiler. Max Planck Astronomi Enstitüsü’nden yıldız sisteminde 7 farklı dalga boyu ve yıldızın parlaklığına ilişkin pikleri ele alarak 1,6 günlük yörüngede gezegenin yarıçapını belirledi.
Ayrıca araştırmacılar ilginç bir şey keşfettiler: Bu dalga boylarından biri gezegen her geçtiğinde daha büyük bir pik vermekteydi. Bu gezegen bir nedenle diğerlerinden daha büyük görünüyor ve gezegeni saran atmosfer bu dalga boyunu engelleyemez. Su Dünyasına Benziyor Dünya’nın atmosferinin büyük kısmı azot ve oksijenden oluşuyor, Venüs’ün kalın örtüsü ise karbondioksitten oluşuyor. Yapılan ölçümlere göre GJ 1132b’in atmosferi su buharı veya metan açısından zengin gibi gözüküyor.
Southworth’e göre gezegen sıcak su buharı atmosfere sahip bir su dünyasına benziyor. Keşfedilen GJ 1132 M sınıfı cüce yıldız ise galaksideki en yaygın yıldız türüdür ve Dünya’ya en yakın 30 yıldızdan 20’si böyledir. Fakat hayli aktif olmaları nedeniyle alevler ve buhar parçacıkları potansiyel olarak çevredeki gezegenlerin atmosferlerini yok edebilir.
Eğer GJ 1132b gibi gezegenler atmosfer barındırıyorsa, bu evrende yaşanabilir dünyaların olma olasılığını ortaya koyar. Hubble Uzay Teleskopu için GJ 1132b’nin atmosferi yüksek öncelik taşıyacak. Ayrıca ESO’nun Çok Büyük Teleskopu ve James Webb teleskopu bu gezegeni inceleyecek. Bu yeni çalışma The Astrophysical Journal ‘da 31 Mart’ta detaylandırıldı.
Kaynak:
http://www.space.com/36368-atmosphere-found-on-nearly-earth-size-planet.html
Araştırma Referansı:
John Southworth, Luigi Mancini, Nikku Madhusudhan, Paul Mollière, Simona Ciceri, Thomas Henning. Detection of the Atmosphere of the 1.6 M ⊕ Exoplanet GJ 1132 b. The Astronomical Journal, 2017; 153 (4): 191 DOI: 10.3847/1538-3881/aa6477
