Son yıllarda Çin de birçok şey değişti… Mavi düğmeli Mao kıyafeti hemen hemen ortadan kayboldu. Kırmızı yıldızlı ünlü kepler azaldı, ama “bu xie” ayakkabıları (bazen “Mao ayakkabıları diye de söylenir) varlığını sürdürmektedir, gösterişli olsalar bile.

Buxie ( Geleneksel Çin Spor Ayakkabıları)

Son yıllarda Çin de birçok şey değişti… Mavi düğmeli Mao kıyafeti hemen hemen ortadan kayboldu. Kırmızı yıldızlı ünlü kepler azaldı, ama “bu xie” ayakkabıları (bazen “Mao ayakkabıları diye de söylenir) varlığını sürdürmektedir, gösterişli olsalar bile.

Ayakkabıların ayakta kalmasının sebebini, kimileri devrimi gösterdiğini, ve Çinlilerin bir sembolü olarak göründüğünü  belirtiyorlar komünizmi değil kültürü. Bu xie pamuk ayakkabılarının izleri Qing hanedanlığına dayanabilmektedir, geleneksel beyaz pamuk veya kırmızı plastik tabanlı olarak günümüze gelmiştirler.

Şuana kadar, İtalyan deri dans ayakkabıları ve Nike spor ayakkabıları arasında, profesyonel işadamlarının kullandığı eski zaman spor ayakkabıları gibi genç ve yaşlı hissedilebilir. Kimi zaman cep telefonunu açma rahatlığındadır.

Çince Doküman veya Yastık Kutuları

Bir zamanlar Qing hanedanlığında yaygın olan, ama şimdi oldukça az tutulan, bu eşsiz parçalar eski Çin’de iki amaç için kullanılırdı. Fotoğraftaki gibi konkav “yastık” şeklindeki bu eşsiz parçalar  birçok renk, şekil ve büyüklüklerde olurdu.

Ev hanımları bu nadide kutuları ailenin senet ve resmi evrakları gibi önemli dokümanlarını saklamak için kullanırlardı. Tipik Çin evleri, davetsiz misafirlerden korunmak için, kapıların kilitlenmediği ve korunmadığından dolayı, ev kadınları bu kutuları geceleri hane halkının değerli eşyalarını hırsızlardan korumak için yastık gibi kullanırlardı. Orta sınıf aileler tarafından kullanılan kutular genelde ahşap ve biraz düz, bazen elişi kağıdıyla, ipek kumaşla kaplı veya direk ahşap üzerine şekiller ile boyanmış olurdu.

Dokuman kutularından sonra, en güzel ve aranılan olan kutular yolculuk sırasında varlıklı tüccarlar tarafından kullanılırdı. Bu kutular narin altın yapraklarla kaplanır, cilalanırdı. Ekstra rahatlık ve lüks için direk cilalanmış veya gerginleştirilerek dolgunlaştırılmış deri kasaların üzerleri boyanırdı.

Yeni kuşaklara kalması için bu kutular günlük kullanıma göre dayanıklı yapılmışlardır. İyi durumda ve antika vasfıyla belgelendirmiş bu doküman kutuları koleksiyoncular için binlerce dolar eder. Doküman kutuları aynı zamanda Japonya, Kore ve diğer Asya ülkelerinde de kullanılmışlardır.

Edebiyat

Çin’in edebiyat geleneği, eski zamanlara uzanmaktadır. M.Ö. altıncı yüzyılda derlenen Batı Zhou Hanedanı İlkbahar ve Sonbahar Döneminin 305 halk şarkısını içeren Şarkılar Kitabı, Çin’in en eski şiir antolojisidir. M.Ö. 339’da Savaşan Devletler Dönemi’nde doğan Çin’in ilk büyük ozanı olan Qu Yuan, uzun bir lirik şiir olan Li Sao’yu (Matem) yazmıştır. ŞarkIlar KitabI ve Li Sao, erken dönem Çin edebiyat tarihinin iki doruk noktası olarak kabul edilmektedir. Han Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 206) – M.S. 220) Sima Qian, biyografik edebiyatın bir modeli olarak saygı duyulan Tarih Çinin Kayıtları adlı eserini kaleme almış ve en iyi “Tavuskuşu Güneydoğuya Uçuyor” adlı şarkı ile temsil edilen muhteşem yuefu (halk şarkıları) yazılmıştır. Wei ve Jin hanedanları dönemi (220-240), şiir üretimi açısından önemli bir dönem olmuştur. Bu dönemde Cao Cao, Cao Pi, Cao Zhi, Juan Ji, 226 Ji Kang ve Tao Yuanming tarafından kalıcı eserler yaratılmıştır. Tao Yuanming, doğal güzelliklerin ve kırsal yaşamın tasvirinde mükemmel bir noktaya ulaşmıştır. Halk şarkıları Güney ve Kuzey Hanedanları döneminde (420-589) edebiyata damgasını vurmuştur. Güneydeki halk şarkıları lirizme temayül gösterirken kuzeydeki şarkılar göçebelerin güçlü karakterlerini anlatır. Babasının yerine savaşa gitmek iÇin bir asker gibi silah kuşanan Hua Mulan adlı genç kızın hikayesini anlatan “Mulan’ın Şarkısı”, bunun seçkin bir örneğidir. Tang Hanedanı döneminde çok sayıda edebiyatçı yetişmiştir. Tang Şiiri Külliyati, 2,200’den fazla şair tarafından yazılan 50,000’i aşkın şiiri içermektedir. Bu dönemi temsil eden şairler arasında Li Bai, Du Fu ve Bai Juyi bulunmaktadır.

“Ölümsüz ozan” olarak bilinen Li Bai’nin (701-762) ünü, Qü Yuan’a eşdeğer düzeydedir. Halk şarkıları, mitler ve efsanelerden esinlenen şiirleri fantezilere yer veren özgür bir tarzda yazılmıştır. Du Fu’nun (712-770) etkileyici şiirleri, çok ciddi ve dokunaklıdır. Şiirlerinin çoğu, Tang Hanedani’nın yükselme ve çöküş dönemlerini kapsayan bütün tarihsel gelişimini yansıtmaktadır ve bunlar “şiirsel tarih” olarak bilinmektedir. Han Yu ve Liu Zongyuan, Tang nesir tarzında vurgulama ve dil açısından reform yapmışlardır. Basit, kolay anlaşılır ve canlı bir tarz geliştirerek Wei, Jin ve daha sonraki dönemlerin düzenli vurguları, antitezleri ve tekrarlanan imlemelerine sahip paralel düzyazı tarzının terkedilmesi ve daha esnek bir biçime geçilmesinin öncülüğünü yapmışlardır. Ci (güfte), Song Hanedanının en önemli özelliklerinden biridir. Ci, eşit olmayan uzunluklardaki mısralardan oluşan ve müziğe göre yazılmış bir şiir tarzıdır. Song Hanedanı güfte yazarları iki gruba ayrılabilir. En iyi Liu Yong ve Li Qingzhao tarafından temsil edilen ilk grup “yumuşak ekol” olarak bilinmektedir. Bu ozanlar genellikle aşktan ve ayrılmanın hüznünden söz etmektedir. “Cesur ve özgür ekol” olarak bilinen ikinci grup ise kısıtlanmamış bir tarzla geniş dağları ve nehirleri tasvir eden ve geçmişteki olayları yansıtan Su Shi ve Xin Qiji tarafından temsil edilmektedir.

Song Hanedanı dönemi ayrıca daha sonraki dönemlerde edebiyatın gelişmesini büyük ölçüde etkileyen huaben’in (halk hikayecilerinin yazılı metinleri) ortaya çıkmasına tanıklık etmiştir. Müzik iÇin yazılmış bir şiirsel tiyatro oyunu olan zaju, yuan edebiyatının en önemli başarısını oluşturmuştur. Bu kapsamlı dramatik biçim, oyuncular, müzisyenler ve piyes yazarları tarafından birlikte oluşturulmuştur. Tek bir hikaye, tamamı müzikle gerçekleştirilen aryalar, diyaloglar, sahnedeki olaylar dizisi ve dansla anlatılır. Tanınmış piyes yazarı Guan Hanqing (1213-1297), Yaz Ortasında Kar (Dou E’nin Haksızlıkları olarak da bilinmektedir) adlı şaheseri dahil olmak üzere yaşamı boyunca 63 zaju yazmıştır. Za-junun bir başka ustası olan Wang Shifu, Batı Kameriyesi Aşkı adlı eseriyle tanınmaktadır. Ming ve Qing hanedanları döneminde roman ortaya çıkmıştır. Bu dönemde kaleme alınan dört şaheser arasında Luo Guanzhong’un yazdığı üç Krallık, Shi Nai’an’in yazdığı Bataklık Kaçakları, Wu Cheng En’in yazdığı Batıya Yolculuk ve Cao Xueqin’in kaleme aldığı Kızıl Konaklar Rüyası bulunmaktadır. Kızıl Konaklar Rüyası, Jia Baoyu ve güzel kuzenleri Lin Daiyu ve Xue Baochai’nın trajik aşk hikayeleri ve aristokrat Jia ailesinin değişen talihi ile birlikte feodal sistemin yozlaşmasını ve kaçınılmaz çöküşünü anlatmaktadır. Çok canlı, derin ve ince işlenmiş Kızıl Konaklar Rüyası, geleneksel Çin romanının doruk noktasında bulunmaktadır. Ming ve Qing hanedanlarının öteki tanınmış edebi eserleri arasında “Lanling’in Gülen Bilgini” takma adlı yazarın kaleme aldığı ‘Altın Nilüfer Çiçeği (Jin Ping Mei), Pu Songling’in (1640-1715) yazdığı Derme Çatma Stüdyodan Garip Hikayeler ve Wu Jingzi’nin (1701-1754) yazdığı Bilginler bulunmaktadır. 1919’da patlak veren 4 Mayıs Hareketi, emperyalizm ve 228 feodalizm karşıtı bir hareket olmasının yanısıra yeni bir kültür hareketiydi. Bundan esinlenen bir grup ilerici aydın, edebiyatı kokuşmuş düşman güçlere karşı bir silah olarak kullanmış ve sonuçta modern Çin edebiyatı ortaya çıkmıştır. Bu dönemin en önemli temsilcileri Lu Xun, Guo Moruo, Mao Dun ve Ba Jin’dir. Modern Çin
edebiyatının öncüsü olan Lu Xun, bir çok roman, deneme ve düzyazı eseri kaleme almıştır. Ayrıca, 14 ülkeden 90 yazarın 200’den fazla eserini çevirerek Çinli okuyucuların bunlarla ilk kez tanışmasını sağlamıştır. Ah Q’nin Gerçek Hikayesi adlı eseri dünyaca tanınmış bir şaheserdir ve 40 dile çevrilmiştir. Her ikisi de Guo Moruo tarafından kaleme alınmış olan Tanrıçalar şiir antolojisi ve Qu Yuan adlı tiyatro oyunu, modern Çin edebiyatının tarihi üzerinde çok etkili olmuştur. Mao Dun, 6 roman, 6 kısa roman, 50 küsur kısa hikaye ve düzinelerce nesir derlemesini kaleme almıştır. 1930’larda yazdığı Geceyarısı adlı romanı en tanınmış eserleri arasındadır. Öteki tanınmış eserler arasında Ba Jin’in yazdığı “Sel” üçlüsü (Aile, İlkbahar ve Sonbahar), Lao She tarafından kaleme alınan Deve Xiangzi ve Çayevi ile Ca Yu’nun yazdığı Fırtına, Güneşin Doğuşu bulunmaktadır. 1949 yılında Yeni Çin’in kurulması, çağdaş Çin edebiyatının başlangıç noktasını oluşturmuştur. 4 Mayıs Hareketini izleyen yıllarda kazanılan edebi deneyimler, Mao Zedung tarafından 1942’deki Yan’an Edebiyat ve Sanat Forumundaki Konuşmalar’da işaret edilen yön (edebiyat ve sanatın halka hizmet etmesi gerektiği) ve 1956 yılında oluşturulan “yüz çiçeğin tomurcuk açması ve yüz düşünce ekolünün rekabet etmesine izin verilmesi” yolundaki temel ilke, çağdaş edebiyatın kurulması ve gelişmesi iÇin elverişli koşullar yaratmıştır. 1949 ile 1965 yılları arasındaki 17 yıllık dönemde kaleme alınan en önemli romanlar arasında Du Pengcheng’in yazdığı Yan’an’i Savunun, Zhao Shuli’nin yazdığı Sanliwan Köyü, Liu Ojng’in yazdığı Yeni Bir Yaşamı Kuranlar, Zhou Libo’nun yazdığı Bir Dağ Köyündeki Büyük Değişiklikler, Liang Bin’in yazdığı Kızıl Bayrak Dalgalansın, Luo Guangbin ve Yang YiyanVin kaleme aldığı Kızıl Kayalık, Yang Mo’nun yazdığı Gençlik Şarkısı, Qu Bo’nun yazdığı Karlı Ormandaki İzler ve Ouyang Shan tarafından kaleme alınan üç Aile Sokağı bulunmaktadır. 10 yıllık “kültür devrimi” sırasında (1966-1976) edebiyat kasıtlı olarak ihmal edilerek perişan bir edebi yıkıntıya dönüştürülmüştür. Ancak “kültür devrimini” izleyen yıllarda edebiyat yeniden canlandırılmış ve çok sayıda edebi eser kaleme alınmıştır. Yeni dönem edebiyatının ilk eserleri genellikle insanların “kültür devrimi” sırasında maruz kaldıkları duygusal yaraları ve Dörtler Çetesi’ne (Kültür Devrimi sırasında Jiang Qing, Zhang Chunqiao, Yao Wenyuan ve Wang Hongwen’den oluşan bir karşı devrimci grup) karşı mücadelelerini anlatmaktadır. Bu dönemde orta uzunluktaki romanlar çoğunluktadır: Cong Weixi’nin yazdığı Kanla Lekelenmiş Manolya, Zhang Xianliang’ın yazdığı Mimoza, Lu Yanzhou’nun yazdığı Tianyun Dağının Hikayesi ve Liang Xiaosheng’in yazdığı Bu Geceki Tipi, vs. sanatsal içeriğe sahiptir ve duygu yüklüdür. Daha sonraları orta uzunluktaki romanlarda estetik tarz açısından yeni bir eğilim ortaya çıkmıştır. Bunun başlıca örnekleri arasında Mo Yan’in yazdığı Kızıl Süpürge darısı, Zhang Chengzhi’nin yazdığı Siyah Küheylan, Deng Youmei’nin yazdığı Na Wu, Chen Rong’un yazdığı Orta Yaş, Ah Cheng’in yazdığı Santranç Kralı, Wang Meng’in yazdığı Kelebek, Lu Yao’nun yazdığı Yşsam, Fang Fang’ın yazdığı Manzara, Liu Heng’in yazdığı Kuşatma Altında, Chi Li’nin yazdığı Zor Hayat, Zhou Daxin’in yazdığı Göl Kenarındaki Susam Yağı Fabrikası ve Liu Xinglong’un yazdığı Anka Gitarı – Bazı Köy Öğretmenlerinin Hikayesi bulunmaktadır. Bu yeni dönemdeki kısa hikaye akımı ise Lu Xinhua’nın yazdığı Yara ve Liu Xinwu’nun yazdığı Şekil Ustası adlı eserlerle baslamıştır. Bu tarzdaki etkileyici eserler arasında Chen Jiangong’un yazdığı Akıcı Renkli Eşarp, Gu Hua’nın yazdığı Sarmaşıklı Kütük Kulübe, Zhang Jie’nin yazdığı Aşk Unutulmamalı, Liang Xiaosheng’in yazdığı Mucize ve Gizem ülkesi, Shi Tiesheng’in yazdığı Uzak Qingpingwan, Zhaxi Da-wa’mn yazdığı Esir Bir Ruh, Sun Shaoshan’ın yazdığı Sekiz Yüz Metre Aşağıda, Liu Heng’in yazdığı Tahıl ve Liu Zhenyun’un yazdığı Pagoda Deposu bulunmaktadır. Bu yeni dönemde Gu Hua’nın yazdığı Amber Çiçeği Adlı Kasaba, Zhou Keqin’in yazdığı Xu Mao ve Kızları, Wang Meng’ın yazdığı Hareket Eden Şekiller, Liu Heng’ın yazdığı Siyah Kar, Huo Da’nın yazdığı Müslüman Cenazesi, Zhang Wei’nin yazdığı Eski Gemi, Zhang Jie’nin yazdığı Ağır Kanatlar ve Hao Ran’ın yazdığı Sıradan İnsanlar dahil olmak üzere çok sayıda uzun roman kaleme alınmıştır. Tarihi konularda yazılan romanlar arasında Yao Xueyin’in yazdığı Li Zicheng, Wei Wei’nin yazdığı Dünya’nın Kızıl Kurdelesi, Zhou Erfu’nun yazdığı Çin Seddinin On Bin Resmi, Lin Li’nin yazdığı Cennetin Genç Oğlu ve Akşam Davulu ile Sabah Çanı; Tang Haomin’in yazdığı Zeng Guofan ve Eryue He’nin kaleme aldığı İmparator Yongzheng bulunmaktadır.

Bunlara ilave olarak çok sayıda yüksek kalitede şiir, deneme, makale ve raportaj yayınlanmıştır.

Tiyatro

Çin tiyatrosu, temel sahne yöntemleri olarak şarkı, konuşma, dans, akrobasi ve yakın dövüş sanatlarını kullanan kapsamlı bir sahne sanatıdır. Şarkı, müzik, görsel sanatlar ve oyunu birleştirilmiş bir ritim Çin’de bir araya getirmektedir. Çin’de birçoğu yerel opera olan 300’den fazla geleneksel opera bulunmaktadır. Ulusal operalar arasında Pekin operası, Pingju (özellikle kuzey Çin’de bulunmaktadır), Yueju (Zhejiang’daki Shaoxing operası), Yuju (Henan operası) Yueju (Guangdong operası) ve Chuanju (Sichuan operası) bulunmaktadır. Pekin operası, bunlar arasında en çok tanınan operadır. Bugünkü şeklini ve adını iki yüz yıl önce Qing Hanedanının başkenti olan Beijing’de almıştır. Tiyatro oyunu, şarkı, müzik, dans ve yakın dövüş sanatını birleştiren benzersiz bir sanat dalıdır. Pekin operasındaki roller, sabit karakter türlerine göre belirlenmiştir: sheng (erkek karakterler), dan (kadın karakterler), jing (boyalı yüzler) ve chou (erkek palyaçolar). Farklı şarkı ve oyun teknikleri, çeşitli ekollerin doğmasına yolaçmıştır. Her karakter türü, yaşamdan esinlenen kendi oyun geleneklerine sahiptir. Bir kapının açılması, merdivenlerden çıkma, kürek çekme ve yokuş tırmanma gibi eylemlerin ifade edilmesi iÇin mübalağa ve 230 göz yanılmasına dayalı sembolizm kullanılmakta ve bütün bu eylemler, sahne malzemeleri kullanılmadan izleyenlerin hayalinde yaratılmaktadır. Oyuncuların vücut hareketleri estetik açıdan hoş bir izlenim bırakmaktadır.

Eşlik eden başlıca enstrümanlar, müziğe bir Doğu çeşnisi katan huqin (iki telli yaylı enstrüman), gonglar ve davullardır. Yankılanan şarkılar, nükteli diyaloglar ve enerjik akrobasi, canlı ve etkileyici bir gösteri oluşturmaktadır. Tanınmış modern oyuncular arasında Mei Lanfang, Cheng Yanqiu, Xun Huisheng, Shang Xiaoyun, Zhou Xinfang, Ma Lianliang, Tan Fuying, Gai Jiaotian, Xiao Chang-hua, Zhang Junqiu, Qiu Shengrong, Yuan Shihai, Li Shaochun, Li Du-ogui ve Jiang Miaoxiang bulunmaktadır. Yol Ayrımında, Sonbahar Nehri, Cennette Şamata, vs yabancı izleyicilerin en çok beğendiği Pekin opera oyunları arasında bulunmaktadır.

Modern sözlü tiyatro sanatı, Çin’de oldukça yeni bir tiyatro biçimidir. İlk tiyatro grubu, 1900’lerin başında kurulmuştur. 1930’lar ve 1940’lar arasında Fırtına, Güneşin Doğuşu, Qu Yuan ve İkiz Çiçekler gibi tiyatro oyunları, toplum üzerinde büyük bir etki yaratmıştır. 1950’lerden itibaren tiyatro sanatı büyük bir gelişme göstermiştir.

Ejderha Püsküllü Hendek ve Cai Wenji ve Guan Hanqing gibi bir çok mükemmel oyun yazılmış, Lao She’nin Çayevi, Çin’de ve ülke dışında beğeniyle izlenmiştir. Sözlü tiyatro, yeni dönemde de gelişmektedir. İlk önemli tiyatro oyunu, halkın merhum Başbakan Zhou Enlai’e karşı duyduğu özlemi ve Dörtler Çetesine karşı mücadelesini anlatan Sadık Kalpler’dir. Benzeri konulara sahip tiyatro oyunları arasında Bütün Sesler Kesildiğinde, Buna Benzer Bir Avlu Var ve Komşular bulunmaktadır. Aynı zamanda Bir Satıcının Ölümü ve Galile gibi bir çok tanınmış yabancı eser sahnelenmiştir. 1980’lerin ortasında ve sonlarında sözlü tiyatro sanatında yeni eserler yanısıra içerik ve biçimde reformlarla ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu açılardan Mutlak İşaret, Gou’er Amcanın Mutlak Mutluluğa Erişmesi, Kırmızı Etekler Sokakta Moda ve Yaşayan Bir Adam Ölülerle Görüşüyor adlı eserler başarılı olmuşlardır. Bunlara ilave olarak, son yıllarda sahnelenen Xi’an Vakası’nda önemli tarihi olayların anlatılması; Cennetteki Bir Numaralı Restoran ve Kuşçu’daki güçlü yerel renk yanısıra Galar Hutong ve Yarının Güneşinin Büyütülmesi adlı eserler, Çinli oyun yazarlarının derin sanat anlayışını ve Çin tiyatro sanatı iÇin ümit vaad eden geleceği ortaya koymuştur.

Sinema

Sinema, Çin’e 1896 yılında gelmiştir. 1905’te bir Pekin operasının filmi olan Dingjun Dağı çekilmiştir. 1913’te Zheng Zhengqiu tarafından yazılan ve yönetilen Sınanan Çift, genellikle Çin’in ilk filmi olarak kabul edilmektedir.

1930’lar ve 1940’lar arasında Dönüm Noktası, Sokağın Melekleri, İlkbahar Nehri Doğuya Akar ve Bulut ve Ayın Sekiz Bin Li’si gibi ideolojik değer ve psikolojik önem taşıyan çeşitli filmler çekilmiştir. Northeast Film Studio (adı daha sonra Changchun Film Stüdyosu olarak değiştirilmiştir) tarafından çekilen bir konulu film olan Köprü, Yeni Çin’de sinemanın temelini oluşturmuştur. 1950’lerde ve 1960’larda çekilen Beyaz Saçlı Kız, Lin Ailesinin Dükkanı, İlkbaharın Eşiğinde, Sahnedeki Kız kardeşler ve Kızıl Kadınlar Müfrezesi, yakın geçmişin kapsamlı bir akisini gerçekçi ve belirgin bir Çin tarzı ile aydınlatan boyalı bir parşömen gibi açılırken sanatçının bireyselliğini ifade etmesine de izin vermektedir. Bu teknik ve çeşni, Çin’deki izleyicilerin büyük beğenisini kazanmıştır. 1977’den sonra çekilen mükemmel filmler arasında, Mutluluk Kapıyı Çalıyor, Tianyun Dağının Hikayesi, Yeni Çin’in Doğusu, Kırkında Her şey Açıktır, Büyük Sefer ve Sanık Büyükbaba Shangang bulunmaktadır. Eski Beijing Anılarım, Kızıl Süpürge darısı, Şanssız Yıl, ilkbahar Bayramını Kutlarken, Sarı Toprak, Qiuju Mahkemeye Gidiyor ve Anka Gitarı – Bazı Kırsal Kesim Öğretmenlerinin Hikayesi gibi filmler çeşitli uluslararası ödüller kazanmışlardır.

Çin’de üretilen belgeseller, bilim ve eğitim filmleri ve çizgi filmler, kendi tarzları nedeniyle farklıdır. Çin çizgi filmleri, konu ve üslup olarak enerjik bir canlılıkla gösterilmektedir ve çeşitli belirgin Çin tarzlarını yansıtmaktadır. Kukla filmi olan Büyülü Fırça, kesilmiş kağıtlarla yapılan Ginseng Kızı, çizgi mürekkep filmi İribaş Annesini Arıyor ve Cennette Şamata ve Çulluk ve İstiridye Kavga Ettiklerinde adlı çizgi filmler, uluslararası film festivallerinde bir çok ödül kazanmıştır.

1995’te Çin’de Devlet Konseyi tarafından onaylanmış 30 film stüdyosu bulunuyordu. Bunlar, aynı yıl içinde 146 film çekerek 204 yeni, tam uzunlukta filmin dağıtımını yapmışlardır.

Bruce Lee (1941-1973)

Bruce Lee Amerika doğumlu Çin kökenlidir.27 Kasım 1940 San Francisco’daki Chinese Hospital hastanesinde dünyaya gelmiştir. Bruce Lee Jeet Kune Do (durduran yumruk yolu) adını verdiği bir savunma sanatı sistemi geliştirmiştir. Lee’nin bu sistemi geliştirmeden önce eğitimini aldığı savaş sanatları; Kung Fu (Wing Chun) Karate, Boks, Tayland boksu, Jujutsu, Kick boks, Aikido, Judo, Eskrim, Güreş ve Tekvando’dur.

Bruce Hong Kong’da film kariyerine 8 yaşında başladı. Babasının son filminde yönetmen onu sette gördü ve onun o hali yönetmenin çok hoşuna gitti ve ona bir rol teklif etti. İşte bu Bruce’nin gelecekteki film kariyerinin başlangıcı oldu. Bir sokak kavgasında küçük düşme korkusunu yenebilmek için dövüş sanatları eğitimine başladı. Bir delikanlı olarak sebepsiz yere bir sürü dövüşe katıldı.

Çok zeki olduğu içinde bay Yip onu çok sevdi. Ve Wing Chun Kunfusunun bir sürü gizli tekniğini öğretti. Bruce Lee böylelikle Wing Chun Kunfusu’nun ustası haline geldi. Dansa inanılmaz derecede ilgi duyuyordu.14 yaşındayken dans etmenin çok eğlenceli olduğunu keşfetti. Bunun içinde zaten yetenekliydi. Dans etmek isteyenleri geri çevirmezdi.

Dans dengesi ve ayak hareketlerinin çoğu onun daha sonra dövüş stilinde etken olmuştur. En sevdiği dans olan Cha Cha dansında Hong Kong’ta şampiyonu bile seçildi.19 yaşındayken sokak dövüşü ile gittikçe daha ilgili olmaya başladı. Böylece 1959’da ailesi onu liseyi bitirmek üzere Amerika’da arkadaşlarının yanına göndermeye karar verdiler. Seattle’de otururken bir restoranın çatı katında garsonluk yaptığı sürece kalmasına izin verildi. Liseyi bitirip üniversiteye geçti. Washington Üniversitesine girdi ve geceleri restaurantta çalışmaya devam etti.

Bruce Lee, Ed Parkers’la 1964 yılında ilk uluslararası çıkışını yaptı. Daha sonra Green Hornet adlı bir dizide oynamaya başladı.

Sakatlandı ama vazgeçmedi Bu küçük rol kariyeri adına ona hiçbir fayda sağlamadı. Lee ondan sonra dövüş sanatları öğrencileri üzerine tasarlanmış 3 tane Knoons adlı okullardan açmaya karar verdi. İşte burada öğrencilerine gerçek Jeet Kune Do olmayı öğretti. 1970’li yıllarda Hollywood ile Hong Kong arasında mekik dokumaya başladı. İnanılmaz teklifler alıyordu. Bu yıllarda sırtından çok ciddi rahatsızlandı.

Doktorları ona dövüş sanatlarını kesinlikle bırakmasını ve iyileşmesi için yataktan çıkmaması gerektiğini söylediler. Bu Bruce Lee’nin hayatında en kötü dönemlerinden biriydi. 6 ay boyunca sırtüstü yatakta kaldı. Ama beynini çalışmaktan alı koyamıyordu. Bu zaman diliminde Jeet Kune Do Tao adlı kitabı yazmaya başladı. Ama bitiremeden hayata veda etti. Kitabını ölümünden sonra karısı tamamladı.

20 Temmuz 1973’teki Bruce Lee’nin ölümünü çevreleyen koşullar Asya’da bir bilinmezlik fırtınası ve dünyanın her tarafında ölümüne dair bir sürü iddianın gezindiği bir trajedi olarak kaldı. Fiziksel sağlığının insanlar tarafından çok iyi olduğu biliniyordu. Ve ölüm sebebinin doğal sebeplerden olabileceği düşünülüyordu.

Oynadığı Filmler :

1941 Golden Gate Girl  : Bebek rolünde
1946 The Birth of Mankind : İnsanlığın Doğumu
1948 Fu gui fu yun, aka Wealth is Like a Dream
1949 Meng li xi shi, aka Sai See in the Dream  : “Yam Lee” rolünde
1950 Xi lu xiang, aka The Kid  : My Son, Ah Chung
1951 Ren zhi cue aka Infancy
1953 Qian wan ren jia
1953 Fu zhi guo aka Blame it on Father   : Father’s Fault
1955 Ai aka Love
1955 Ai xia ji aka Love Part 2
1955 Er nu zhai aka We Owe It to Our Childiren
1956 Zhina dian na fu
1957 Lei yu aka The Thunderstorm
1960 Ren hai gu hong aka The Orphan : “Ah San” rolünde.
1969 Marlowe  : “Winslow Wong” rolünde.
1971 The Bigg Boss( Patron Benim ) : “Cheng Chao-an” karakterinde Tayland’da bir uyuşturucu baronuna karşı dövüşüyor.
1972 Fist of Fury (The Chinese Connection ) : “Chen Zhen” karakteriyle Şangay’da Japon kötü adamlardan ustasının öcünü almak için dövüşüyor.
1972 The Unicorn Palm  : Filmin dövüş koreografisini yaptı ve aynı zamanda filmin bir yerinde görünüyor.
1972 Way of the Dragon (Dünya’da Benden Büyük Yok ) : “Tang Lung” rolünde. Suça karşı Roma’da, İtalya. A.B.D.’de ‘Enter the Dragon’ dan sonra yayınlandığından bu isimdedir.
1973 Enter The Dragon : Ejder’in Üç Fedaisi-Bir uyuşturucu madde tüccarının düzenlediği turnuvaya casus olarak gönderilmiş savaş sanatları ustası “Mr. Lee” rolünde.
1973 Game Of Death  : Ölüm Oyunu

Jet Lee

Dövüş sanatları oyuncusu, aktör, Wushu şampiyonu ve uluslararası film yıldızı.Tsui Hark’ın yönettiği Once Upon a Time in China (1992) filminde gerçek hayat halk kahramanı ve en büyük Kung Fu ustası Wong Fei Hung rolü ile ünlendi.
• Jet Li 9 yaşında Beijing Wushu Akademisinde girdi (Wushu Çin’in milli sporu) ve 16 yaşına kadar 5 altın madalya kazandı. 20 yaşına geldiğinde ilk oyunculuk deneyimi olan Shao Lin Si (Shaolin Tapınağı) ile sinema dünyasına girdi. Bu filmin çekildiği yıllar Çin’de Kung Fu fırtınasının estiği 1980’li yıllardı.1990’ların başında Kung fu fırtınasının en büyük yıldızlarından biri oldu.

• 11 yaşında Çin Ulusal Şampiyonasında akrobatik askeri sanat Wushu dalında şampiyon oldu ve ödül olarak Washington’a seyahat kazanarak ABD Başkanı Richard Nixon’la tanışma olanağı buldu.
• Günde 4 saatlik özel İngilizce dersleri aldı.
• Aynı zamanda Singapur vatandaşıdır.

Ödüllerinden Bazıları 

• 1974: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
• 1975: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
• 1976: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
• 1977: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
• 1978: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu
• 1979: Genç Ulusal Spor Yarışması – Altın madalya, Wu Shu şampiyonu

Filmografi 

2010 The Expendables Ocean Paradise
2009 The Founding of a Republic Chen Shaokuan
2008 The Forbidden Kingdom The Mummy: Tomb Of The Dragon Emperor
2007 The Warlords War
2006 Fearless
2005 Danny the Dog
2004 Jet Li: Rise to Honor (Playstation 2 video game)
2003 Cradle 2 the Grave
2002 Hero (film)
2001 Tek (film) Kiss of the Dragon
2000 Romeo Must Die
1998 Lethal Weapon 4 Hitman
1997 Once Upon a Time in China and America
1996 Black Mask Dr. Wai and the Scripture Without Words
1995 High Risk My Father is a Hero
1994 Legend of the Red Dragon Fist of Legend The Bodyguard from Beijing
1993 Once Upon a Time in China III Last Hero in China The Evil Cult Fong Sai Yuk II Fong Sai-yuk Tai Chi Master
1991 Swordsman II Once Upon a Time in China
1989 The Master
1988 Dragon Fight
1986 Born to Defence Shaolin Temple 3: Martial Arts of Shaolin
1983 Shaolin Temple 2: Kids from Shaolin
1982 Shaolin Temple

Jackie Chan

Chan Kong-Sang ya da Jackie Chan Sing Lung ya da bilinen adıyla Jackie Chan (d. 7 Nisan 1954, Hong Kong), dövüş ustası, aktör, yönetmen, figüran ve şarkıcıdır.

Filmlerinde; akrobatik dövüş stili, eğlenceli bir unsur oluşturan zamanlaması ve çevresindeki eşyaları silah olarak kullanması ile tanınır. Jackie Chan, 1962’den beridir 100’ün üstünde filmde oynamıştır. Hollywood Bulvarı’nda kendi adına yapılmış yıldızı vardır.

Filmlerinde çoğu zaman şarkıları da seslendirmektedir ve 1980’lerde başlayan bir pop müzik kariyeri de vardır.
Çin’deki iç savaştan kaçıp mülteci olarak 1960 yılında Avusturalya, Canberra’ya sığınmalarından önce Jackie Chan’in annesi ve babası Lee-Lee ve Charles Chan Hong Kong’taki Fransız büyükelçiliğinde kahyalık ve hizmetçilik yapıyorlardı. Chan Hong Kong’taki gelişme yıllarını bu elçilikte geçirmiştir. Chan’ın doğduğundaki Çince adı olan Chan Kong-Sang “Hong Kong’ta doğdu” anlamına gelmektedir.

1982’de Chan, Tayvanlı Lin Feng-Chiao ile evlendi.

Hong Kong’taki Pekin Opera okulunda; Usta Yu Jim Yuen ‘den Sammo Hung, Yuen Biao, Yuen Qiu ve Corey Yuen gibi isimlerle birlikte eğitim almıştır.

Filmin birçoğu Çin’de Hong Kong’da ve İngiltere’de çekilmiştir.

Bazı Chan filmlerinde Bruce Lee’nin filmlerinden alıntılar yapılmıştır. Örneğin, City Hunter(Şehir Avcısı) filminde geminin sinema salonunda Bruce Lee’nin bir filmi oynatılır ve dövüşürken yaptigi hareketlerin aynısını Jackie Chan de yapar.

Oyunculuk kariyerinde dublörlük ve figüranlık yaptığı filmler de görülür, Bruce Lee’nin başrolde oynadığı Ejder Kalesi filmi bunlardan biridir. Tehlikeli sahnelerin çoğunda dublör, ip veya özel efekt kullanmamıştır, bu yüzden pek çok kez kolundan, bacağından ve burnundan yaralanmıştır.

Jackie Chan, 1982 yılında Tayvanlı aktris Lin Feng-Jiao (Joan Lin) ile evlendi. Aynı yıl iki oğlu oldu. Oğullarından biri şarkıcı ve aktör Jaycee Chan’dir. 1990 Miss Asya Güzellik Yarışmasının birincisi Elaine Ng Yi-Lei, 1999 yılında Jackie Chan’den hamile olduğunu açıkladı ve kamu spekülasyonlarından sonra Jackie Chan ile bir ilişki yaşadığını duyurdu. Kısa süre sonra Elaine Ng Yi-Lei, 19 Kasım 1999 tarihinde Etta Ng Chok Lam isminde bir kız çocuğu doğurdu. Jackie Chan ise Sadece Dünya’daki her adamın yaptığı bir hata işlediğini kabul ederek karşılık verdi. Ancak Elaine, Jackie Chan olmadan kızının çaresine bakmaya karar verdiğini açıkladı.

Jackie Chan’in ayrıca Şanghay’da yaşayan Austin Chan Chun-Hin adlı bir yeğeni vardır.

Jackie Chan akıcı bir şekilde Kantonca, Mandarin ve İngilizce konuşabilmekte ve aynı zamanda biraz, Almanca, Korece ve Japoncanın yanı sıra biraz İspanyolca konuşabilmektedir.

Chan, 2009 yılında Kamboçya Üniversitesi’nden fahri doktora aldı.
Jackie Chan bir Budistdir

Rol Aldığı Filmler :

1962 Big and Little Wong Tin Bar  大小黄天霸
1962 The Love Eteme  梁山伯與祝英台
1964 The Story of Qin Xiang Lin  秦香蓮
1966 The Eighteen Darts  兩湖十八鏢 (下集)
1971 A Touch of Zen 俠女
1972 Enter the Dragon   龍爭虎鬥
1973 Chinese Hercules  碼頭大決鬥
1974 The Golden Lotus  金瓶雙艷
1974 Police Woman 女警察
1974 Supermen Against the Orient  四王一后
1975 All in the Family  花飛滿城春
1975 Bruce Lee and 1  李小龍與我
1975 The Himalayan 密宗聖手
1975 The Young Dragons  鐵漢柔情
1976 New Fist of Fury  新精武門之精武拳
1976 Shaolin Chamber of Death 少林木人巷
1976 Hand of Death  少林門
1976 The Private Eyes  半斤八兩
1977 The 36 Crazy Fists 三十六迷形拳
1977 To Kill with lntrigue 劍花煙雨江南
1978 Snake in the Eagle’s Shadow 蛇形刁手
1978 Snake & Crane Arts of Shaolin 蛇鶴八步
1978 Magnificent Bodyguards  飛渡捲雲山
1978 Drunken Master  醉拳
1978 Spiritual Kung Fu 拳精
1978 Half a Loaf of Kung Fu 一招半式闖江湖
1978 Two in Black Belt 黑帶恨
1979 The Fearless Hyena  笑拳怪招
1979 Dragon Fist  龍拳
1979 Immortal Warriors  百戰保山河
1979 Master With Cracked Fingers 廣東小老虎
1980 The Big Braw 殺手壕
1980 The Young Master  帥弟出馬
1981 The Gold-Hunters  老鼠街
1982 Dragon  Lord 龍少爺
1983 Fearless Hyena Part  龍騰虎躍
1983 Winners and Sinners  奇謀妙計五福星
1984 Wheels on Meals  快餐車
1984 Pom Pom  神勇雙響炮
1985 Police Story 警察故事
1985 Heart of Dragon 龍的心
1985 Ninja Thunderbolt  至尊神偷
1986 Armour of God 龍兄虎弟
1988 Dragons Forever 飛龍猛將
1998 King of Comedy 喜劇之王
2000 Shanghai Noon
2001 The Accidental Spy 特務迷城
2003 The Medallion 飛龍再生
2007 Rob B Hood 寶貝計劃
2007 Rush Hour 3 Müfettiş Lee
2009 Junior Soldiers
2010 The Karate Kid 功夫小子
2011 Kung Fu Panda 2

Müzik

Daha milattan önce birinci yüzyılda Çin’de 80’den fazla türde müzik aletinin çalındığı bilinmektedir. Uzun gelişme süreci iÇinde beş tür geleneksel müzik ortaya çıkmıştır: şarkiılar, dans müziği, halk şarkıları, operalar ve enstrümental parçalar. 1978’de Hubei’nin Suixian ilçesinde 2,400 yıllık bir erken dönem Savaşan Devletler mezarının kazılması sırasında bir delikli çubuk üzerine dizilmiş 64 çandan oluşan büyük bir müzik aleti bulunmuştur. Testler, her çanın vurulan yere göre yüksek perdede iki farklı nota (bir üçüncü majör ve bir üçüncü minör) çıkarabildiğini göstermiştir. Enstrüman, beş oktavlık bir aralığa sahiptir. Çıkarılan güzel ton değişebilmektedir ve bu, söz konusu dönemde müziğin ulaştığı ileri düzey konusunda bir fikir vermektedir. Feodal toplumun uzun tarihi iÇinde müzik kültürü, bir çok farklı dönemden geçerek zenginleşmiştir. Eski zamanlardan kalan değerli müzik parçaları arasında Düdük İçin On sekiz Hava ve Guangling Koşuğu (bir Çin enstrümanı olan qin için), Her Yandan Pusu (bir telli enstrüman olan pipa için) ve İlkbaharda Bir Nehir Kenarında Akşam (enstrümental orkestra için). Çin, ayrıca müzik kuramına büyük katkılar yapmıştır. 1584’te Zhu Zaiyu, dünyada müzik gamının eşit akordunu sistematik olarak hesaplayan ilk müzisyen olmuştur. Kaleme aldığı Yeni Eşit Akort Kuralı adlı kitabı, bugün dünyada kullanılmakta olan sisteme benzeyen 12 eşit aralığı kullanan bir sistemi açıklamaktadır.
1919’daki 4 Mayıs Hareketinin ertesinde Çinli besteciler, Avrupa müziğinin ifade edici biçimlerini benimsemeye başlamışlardır. 1930 ve 1940’larda birçok ilerici müzisyen, büyük bir coşkuyla kitlelerin saflarına katılarak ve tarz açısından yeni, içerik açısından da derin bir çok önemli eser yaratmışlardır. Bunlar, geniş halk kitlelerinin beğenisini kazanmıştır. Bunların bir örneğini oluşturan güftesi Tian Han tarafından yazılmış ve Nie Er tarafından bestelenmiş Gönüllülerin Yürüyüşü, bugün Çin Halk Cumhuriyeti’nin ulusal marşıdır. Beyaz Saçlı Kız, Çin operasının gelişmesi için yeni bir dönemi başlatmıştır.

Müzikteki ilerleme, çeşitli profesyonel müzik kuruluşunun oluşturulması ve bunların seslendirdiği eserlerin kitlelere sevdirilmesi ile yakından bağlantılıdır. Yeni Çin’in kurulmasından sonra merkezi hükümetten yerel makamlara kadar her düzeydeki kültür idareleri, şarkı ve dans grupları, opera tiyatroları ve Batılı ve geleneksel enstrümanları kullanan orkestralar kurmuşlar ve birçok tanınmış besteci, orkestra şefi, şarkıcı ve enstrümental müzisyen yetişmiştir. Merkezi Flarmoni Orkestrası, klasik ve romantik müzikten modern müziğe kadar Çin ve yabancı eserleri kapsayan düzenli konserler vermektedir. Çin halkı, Avrupa klasik müziğinden çok hoşlanmaktadır. Bir keresinde Merkezi Filarmoni orkestrası, bir dizi konser vererek Beethoven’ın Dokuzuncu Senfonisini her seferinde dolan salonlarda seslendirmiştir. Bir çok Çinli, Camille, Carmen, Madam Butterfly, Figaro’nun Düğünü ve Onegin gibi Batı operalarını beğeniyle izlemektedir. Çin’in bütün bölgelerinde büyük müzik festivalleri düzenlenmektedir. Düzenli yıllık festivaller arasında “Shanghai İlkbaharı”, “Guangzhou Müzik ve Çiçek Partisi”, “Beijing Koro Festivali”, “Kuzeydoğu Çin Müzik Haftası”, “Kuzey Çin Müzik Haftası”, “Kuzeybatı Çin Müzik Haftası”, “İlkbahar Şehir Konseri”, “Harbin Yazı” ve “Jinan Sonbaharı” bulunmaktadır. Amatörlerin verdiği konserler de revaçtadır.

Beijing’deki “Mayıs Çiçekleri”, Shanghai’deki “Ekim Şarkı Festivali”, Fujian’daki “Okul Konseri” ve Guangzhou’daki “Öğrenci Koroları Festivali” her yıl düzenlenmektedir.

Çin, uluslararası kültürel değişimleri artırdıkça daha fazla sayıda Çinli müzisyen çeşitli uluslararası müzik yarışmalarına katılarak memnuniyet verici sonuçlar elde etmektedir. Çinli müzisyenler ve Çin müzik toplulukları, dünyadaki bir çok ülke ve bölgeyi ziyaret etmişler ve Philadelphia Orkestrası, Boston Senfoni, Berlin Filarmoni, Viyana Filarmoni ve BBC Senfoni Orkestrası ve kemancı Yehudi Menuhin, tanınmış şarkıcılar Luciano Pavarotti, Placido Domingo ve Julio Iglesias dahil olmak üzere bir çok tanınmış yabancı müzisyen ve müzik kuruluşu Çin’de konserler vermişlerdir.

Dans

Dans da Çin’de uzun bir geçmişe sahiptir. OJnghai’nin Datong İlçesinde ortaya çıkarılan 5000 yıllık renkli çanak çömlekler üzerinde dans eden insanları gösteren üç resim bulunmaktadır. Duvar resimleri ve başka yerlerde tasvir edilen Han Hanedanı dansçılarının vecd halindeki duruşları, dansın bu dönemde daha da geliştiğine sessiz bir şekilde tanıklık etmektedir. Prens Qin Düşman Hattına Saldırırken ve günümüze kadar gelmiş olan öteki eserlerin gösterdiği gibi Tang Hanedanı döneminde dans, yeni doruklara ulaşmıştır.

Han ve Çin’in öteki 55 etnik grubunun her biri, kendi zengin ve belirgin dans geleneğine sahiptir. Bütün ülkede yaklaşık 1,000 halk dansı yapılmaktadır. Bunların en yaygın olanları Han halkının çok sevilen Yangge Dansı, Ejderha Dansı ve Aslan Dansı, dansçıların ellerindeki renkli fenerlerle dans ettikleri Renkli Fener Dansı ve dansçıların dans ederken davul çaldıkları Çiçek-Davul Dansı; canlı Moğol Andai Dansı; dansçıların uzun elbise kollarını salladıkları bir Tibet dansı olan Xianzi Dansı; kendine özgü boyun hareketi olan canlı bir Uygur dansı olan Sainaimu Dansı; dansçıların el çırparken dans ettikleri Yi halkının Kur Dansı; bel titretmelerinin egemen olduğu Dai halkının zarif Tavus-kuşu Dansı; Kore halkının Yelpaze Dansı; Miao halkının Kamış Düdük Dansı; Yao halkının Uzun Davul Dansı; Li halkının Hasır Şapka Dansı; Zhuang halkının Omuz Sırığı Dansı; ve Tujia halkının El Sallama Dansıdır.

Dans-tiyatro, Çin’de yeni bir sanat dalıdır. 1950’lerin başında ve 1960’ların ortasında Çinli kareograflar, geleneksel operalar ve halk danslarında kullanılan tekniklerden esinlenerek çeşitli dans-tiyatro eserleri yaratmışlardır. Bu tür eserler arasında Büyülü Şifalı Otların Çalınması, Efendi Dong-guo, Küçük Kılıç Toplumu, Luo Shengjiao, Liu Hulan, Beş Kırmızı Bulut ve Die Lian Hua’nın Havası bulunmaktadır. Dans-tiyatro sanatında 1980’lerde büyük bir gelişme yaşanmış, 100’den fazla yeni eser verilmiştir. Özellikle dikkati çeken İpek Yolu’nda adlı eser, Tang Hanedanı döneminde Çin ipeğinin İpek Yolu boyunca Batı Bölgelerine nasıl taşındığının hikayesini anlatırken Çinliler ve yabancılar arasındaki dostluğu dile getirmektedir. Çin efsanelerini konu alan iki eser olan Aya Kaçış ve Liang Shanbo ve Zhu Yingtai da halk arasında büyük beğeni kazanmıştır. Son yıllarda bütün ülkeden sanatçılar ve dansçılar notaları karşılaştırmak ve birbirlerinin danslarını izlemek iÇin bir araya gelmişlerdir. Bu toplantı sonucunda Ashima, Bir Flütün Denizdeki Fısıltısı, Chu Müziği, Köylü Yoksul, Büyük Ülke, Sınır Kenti ve Kar Taneleri gibi birçok mükemmel dans-tiyatro eseri yaratılmıştır.

Bale, Çin’e ilk olarak 1950’lerde gelmiştir. Bu dönemde geleneksel Rus ve Avrupa balesi yanısıra bazı modern Batı danslarının sergilenmesine başlanmıştır. 1979’dan bu yana Çin bale sanatçıları, kendi tarzlarını geliştirmektedirler. Lu Xun’un yazdığı Yeni Yıl Sunuları, Ba Jin’in yazdığı Aile, Cao Yu’nun yazdığı Fırtına ve Guo Moruo’nun Tavus Kuşunun Cesareti gibi tanınmış Çin edebiyat eserleri yanısıra Küçük Kibritçi Kız gibi uluslararası tanınmış eserler, baleye uyarlanmıştır. Bugün sanatları yeni doruklara yükselmeye devam eden Çinli bale sanatçılarının olgunluk dönemine ulaştıkları söylenebilir. Uluslararası bale yarışmalarında kazandıkları birçok ödül bunu kanıtlamaktadır.

Akrobasi

Eski Çin’de akrobasi halkın bir ürünüydü ve bu nedenle halkın çalışması, günlük yaşamı ve dini törenlerle çok yakından bağlantılıydı. Örneğin, “Direğe Tırmanma”, ağaçlara ve bambu direklere tırmanma hareketlerine dayalıdır ve “Bir Bambu Direğin Dengelenmesi”, “Shuttlecock” (bir tür raketle oynanan oyun) ve “Makara Oyunu”, halk oyunları ve sporlarının gelişmiş biçimleridir. Çin akrobasisi, uzun gelişme dönemi içinde her zaman halkın yaşamındaki derin kökleri sayesinde coşkun bir canlılık içinde olmuştur.

1950’de ilk devlet akrobasi grubu olan Çin Akrobasi Grubu kurulmuştur. Bundan hemen sonra her düzeyde çok sayıda yerel akrobasi grubu oluşturulmuştur. Tanınmış profesyonel akrobasi grupları arasında Çin Akrobasi Grubu, Shanghai Akrobasi Grubu, Chongqing Akrobasi Grubu, Guangzhou Askerler Akrobasi Grubu, Shenyang Akrobasi Grubu ile Wuhan Akrobasi Grubu bulunmaktadır. Bunlar halk için gösteriler yapmak üzere sık sık fabrikalara, madenlere ve taşraya gönderilirler. Ayrıca 100’ün üzerinde ülke ve bölgede gösteriler yapmaları için ülke dışına gönderilmektedirler. Birçok akrobatik gösteri, “Top Pagodası”, “Tabak Döndürme”, “Bardak Döndürme”, “Çemberden Atlama”, “Sihirbazlık”, “Makara Oyunu”, “Aslan Dansı”, “Bisiklet Akrobasisi”, “Çiçek Kavanozu ile Hokkabazlık”, “Sert Qigong” ve “Beş Ok Çekme” gibi uluslararası akrobasi gösterileri ve yarışmalarında ödüller kazanmıştır.

Resim

Çin resminin geçmişi, yaklaşık 6,000 yıl önce Neolitik Çağdaki boyalı çanak çömleklere uzanmaktadır. Savaşan Devletler Döneminde Chu devletinde yapılmış olan “Ejderha ve Anka” ile “Bir
Ejderhanın Ehlileştirilmesi” adlı iki resim, Çin’de bugüne kadar bulunmuş olan en eksi resimlerdir. Bunlar, bugünkü Changsha kenti yakınlarındaki bir mezarda bulunmuşlardır. Geleneksel Çin resmi, Sui, Tang, Beş Hanedan ve Song dönemlerinde gelişmiştir. Sui Hanedanı dönemi ressamlarından Zhan Ziqian’ın İlkbaharda Yolculuk adlı eseri, bazen Çin peyzaj resminin en değerli parçası olarak kabul edilmektedir. “Bilge Ressam” olarak bilinen Tang Hanedanı ressamı Wu Daozi, çağlar boyunca koleksiyoncuların peşinden koştuğu eserler üretmiştir. Song Hanedanı döneminde Zhang Zeduan tarafından 24.8 cm eninde 258 cm genişliğindeki bir ipek parşömen üzerine yapılan Qingming Festivalinde Nehir Kenarı Manzaraları adlı resim, Kuzey Song devletinin başkenti Bianliang’daki (günümüzdeki Kaifeng) yoğun günlük yaşamı canlı bir şekilde tasvir etmektedir.

Resimdeki güzellik ve bilgi zenginliği, bugün hala görenleri hayran bırakmaktadır. Yuan Hanedanı döneminde mürekkeple boyama hanedanları döneminde Ming döneminde yasamış olan Shen Zhou, Wen Zhengming, Tang Yin (Bo-hu) ve Qiu Ying ve Qing döneminde yasamış olan Zhu Da (Badashanren), Shi Tao, Zheng Xie (Banqiao) ve Li Shan gibi bir çok tanınmış ressam yetişmiştir. Çince’de “guohua” olarak bilinen geleneksel Çin resimleri, kağıt veya ipek üzerine mürekkep ve/veya renklerle boyanmaktadır. Çin resimleri genellikle iki tarza ayrılır: xieyi (ölçü ve araç kullanmadan elle yapılan resim) ve gongbi (“maharetli fırça”). Xieyi’nin özelliği, mürekkep tonunun dikkatli kontrolü, kısıtlanmamış fırça darbeleri kullanılması ve gereksiz fırça darbeleri olmamasıdır. Manzaraların, şekillerin ve öteki nesnelerin özü, asgari düzeyde ifade edici mürekkeple verilmektedir. Gongbi resimlerindeki fırça çalışması ise bunun aksine ince ve görsel olarak karmaşıktır. Kesinlik, ayrıntılara önem verilmesi ile sağlanır; baştaki saç veya bir kuşun kanatlarındaki tüyler, düzgün ve dikkatli bir şekilde çizilir. Çağdaş ressam Zhang Daqian, xieyi alanındaki becerisiyle tanınmıştır. Bir başka tanınmış ressam olan Qi Baishi, bazen xieyi ve gongbi’nin iki zıt tekniğini bir resimde birleştirerek, bazılarına göre yeni bir tarz yaratmıştır. Modern dönemin öteki tanınmış ressamları arasında Xu Beihong, Pan Tianshou, Huang Binhong, Li Kuchan, Li Keran, Fu Baoshi, Liu Haisu, Ye Qianyu ve Guan Shanyue bulunmaktadır.

Çin, ayrıca yağlıboya, grafik ve suluboya gibi Batı tarzı resim dallarında büyük ilerleme kaydetmiştir. Bazı güzel sanatlar fakültelerinde ve okullarında Batı tarzı resim dersleri verilmektedir. Birçok Çinli ressam, geleneksel Çin resim tekniklerini Batı teknikleri ile birleştiren sanat eserleri yaratarak Çin sanat dünyasına yeni bir ışık getirmişlerdir.

Quyi

Çin’de eski bir gösteri sanatı olan quyi, konuşma, şarkı söyleme veya her ikisinin kullanıldığı bir kaç farklı türde gösteriyi kapsayan genel bir terimdir. Bağımsız bir sanat olarak Tang Hanedanı döneminde ortaya çıkmış ve Song Hanedanı döneminde gelişmiştir. Günümüzde bütün ülkedeki etnik gruplar arasında 300’ün üzerinde farklı biçimde quyi halk tarafından izlenmektedir. En etkili ve yaygın biçimleri arasında jingyun dagu, meihua dagu, shulaibao, danxian, xiansheng, pingshu, kuaiban, Tianjin shidiao, xihe dagu, Dongbei dagu, er’renzhuan, Suzhou pinghua, Yangzhou pinghua, pingtan, Fengyang huagu, Shandong qinshu, Shandong kuaishu, Henan Zhuizi, Sichuan qingyin, Hubei daoqing, yuequ, Shanbei shuoshu ve Moğol haolaibao bulunmaktadır.

Gösteriler genellikle sadece bir, iki veya üç kişi ve basit sahne donanımından oluşmaktadır ve hiçbir dekor bulunmamaktadır. Danxian, jingyun dagu ve meihua dagu gibi başlıca şarkı söyleme biçimleri genellikle kısa hikayeler anlatırlar ve şarkılar kısadır. Suzhou pingtan ve Xihe dagu gibi bazıları şarkı ile konuşmayı birleştirirler ve bunlar genellikle uzun parçalardır. Kuaiban ve Shandong Kuaishu gibi bazıları ise yarı şarkı, yarı konuşma şeklindedir. Konuşma biçimleri arasında bir kaç ay devam eden uzun hikayeleri anlatmak iÇin kullanılan pingshu ve pinghua yanısıra bir kaç dakika ve hatta bir kaç satırda bilebilen kısa parçaları kapsayan xiangsheng bulunmaktadır. Tanci, qinshu ve pingshu gibi bazı türlerde oyuncular şarki söylerken oturmakta ancak Kuzey Çin’in er’renzhuan tarzında ve Anhui Eyaletinin Fengyang huagu tarzında şarkı söylerken aşağı yukarı yürümektedirler. Dagu, kuaiban, zhuizi ve qingyin gibi öteki bazı tarzlarda oyuncular ayakta durmaktadır. Şarkılar, müzikal enstrümanlar, çan dilleri veya davulların eşliğinde söylenmektedir. Enstrümanlar arasında sanxian, sihu ve yangqin bulunmaktadır. Quyi, geniş bir kitle tabanına sahiptir ve yoğun bir Çin karakterini yansıtmaktadır.

Birçok mükemmel quyi oyunu, Çin halkının fikirlerini, ideallerini ve manevi özlemlerini yansıtmakta; birçok eserde ulusal kahramanlar, dürüst görevliler ve sadık aşıklar övülmektedir. Günümüzde merkezi ve yerel düzeylerde Merkezi Yayın Hikaye Anlatma ve Şarkı Söyleme Grubu, Tianjin Quyi Grubu, Shanghai Pingtan Grubu, Suzhou Pingtan Grubu, Shenyang Quyi Grubu ve Sichuan Quyi Grubu gibi uzmanlaşmış quyi grupları ve ekipleri bulunmaktadır. Bunlara ilave olarak birçok amatör quyi grubu vardır.

El Sanatları

Çin’de heykeltraşlık, metal işleri, dokuma ve nakış, halk resimleri, seramik ve vernikli eşyalar gibi çeşitli el sanatları yanısıra kağıt işleri, fenerler, uçurtmalar ve oyuncaklar gibi geleneksel halk sanatları bulunmaktadır.

Çin’de üretilen yeşim, fildişi oyma, emaye, nakış ve porselen eşyalar bütün dünyada ün kazanmıştır.
Çin’in başlıca yeşim oymacılık merkezleri Beijing, Shanghai, Guangzhou, Liaoning, Jiangsu ve Xinjiang’dadır. Büyük oyma yeşim esyalar arasında buhurdanlıklar, vazolar, şekiller, kuşlar, hayvanlar ve çiçekler bulunmaktadır.

Küçük yeşim eşyalar ise broşlar, yüzükler, ağızlıklar ve mühürler bulunmaktadır. Büyük fildişi oyma merkezleri ise her biri kendi tarzını geliştirmiş olan Beijing, Guangzhou ve Shanghai’da bulunmaktadır. Beijing, yuvarlak ve öteki güzel renkli eşyalar üzerindeki gerçeği andıran insan şekilleri ile ün kazanmıştır. Guangzhou da zarif bir şekilde oyulmuş ortak merkezli fildişi toplar, gemiler ve çiçekli kulelerle tanınmıştır. Shanghai kentinde tatlısu midyeleri ve balıklarını tasvir eden benzersiz zariflikteki fildişi oyma eşyalar üretilmektedir. Minyatür fildişi oyma sanatı Beijing ve Shanghai’da da gelişmiştir. Sanatkârlar, bir pirinç tanesi büyüklüğündeki küçük fildişi parçaları üzerine manzara veya uzun metinleri oymaktadırlar. Yaptıkları iş gerçekten mucizevi görünmektedir.

Emaye ürünleri ise bir metal kaba döküm üzerine bakır şeritleri özenli bir şekilde yerleştiren sanatkârlar tarafından yaratılan dekoratif emaye eşyalardan oluşmaktadır. Şeritler iÇindeki alanlar daha sonra farklı renklerdeki emaye hamurları ile doldurulmakta ve bakır şeritler lehimlenmektedir. Bu şekilde hazırlanan emaye eşya, ateşte pişirildikten sonra cilalanıp süslenerek metal ve emayenin gözalıcı bir bileşimi oluşturulmaktadır. Süs amaçlı emaye eşyalar arasında tabaklar, vazolar, buhurdanlıklar ve kavanozlar; kullanılan eşyalar ise masa lambaları, meyve tabakları, şeker kavanozları ve kirtasiye veya sigaralıklar bulunmaktadır. Başlıca emaye eşya üretim merkezi Beijing’dir. Ürünlerinin bir çoğu seçkin yabancı konuklara sunulacak değerli hediyeler olarak seçilmektedir.
Sanatkârlar, istenen desen, renk, ton ve mekânsal etkileri oluşturmak iÇin bir kaç düzine dikiş türü kullanmaktadır. Çin’deki dört meşhur nakılş tarzı, Suzhou, Hunan, Sichuan ve Guangdong tarzlarıdır. Suzhou nakış ürünleri, kedileri ve kırmızı balıkları, Hunan nakış ürünleri aslanları ve kaplanları; Sichuan nakış ürünleri sazanları, horozları ve horozibikleri, Guangdong nakışı ise sıcak bir şekilde dekore edilmiş güneş, yeşil çam ağaçları, yeşil bambu ağaçları, şakayıklar ve kırmızı erik çiçeklerinden oluşan panaromik bir fon üzerindeki Ankaya Tapınan Yüz Kuş eseri ile ün kazanmıştır.

Seramik / Çinicilik

Çin’de çok eski zamanlardan bu yana üretilmektedir. Günümüzde başlıca porselen üreticileri arasında Jiangxi’deki Jingdez-hen, Hunan’daki Liling, Fujian’daki Dehua, Hebei’deki Tangshan ve Handan, Henan’daki Linru ve Yuxian, Zhejiang’daki Longquan ve Shandong’daki Zibo bulunmaktadır. Çin’in tanınmış porselen merkezi olan Jingdezhen’de üretilen porselen, gerek ülke iÇinde gerekse dışarıda meşhurdur. Bir halk deyişinde ifade edildiği gibi “yeşim kadar beyaz, bir ayna kadar parlak, bir kağıt kadar ince ve bir çan sesi kadar tınılıdır”. Bu kentin ince, mavi ve beyaz, gül ve renkli sırlı porselenleri  bütün dünyada meşhurdur. Jiangsu’daki Yixing kenti, aynı renkteki yerel kilden yapılan morumsu-kahverengi çaydanlıkları nedeniyle Çin’in çanak çömlek başkenti olarak bilinmektedir. Basit bir biçime sahip olan ince dokulu çaydanlıklar, belirgin bir Çin tarzını yansıtmaktadır. Bir Yixing çaydanlığında yapılan çay, bu morumsu-kahverengi kilin özel kalitesi sayesinde güzel kokusu ve lezzetini uzun süre muhafaza eder. Aynı şekilde bir Yixing güvecinde pişirilen yemek çok lezzetlidir.

Müzeler ve Kültürel Eserlerin Korunması

Dünyadaki en eski uygarlıklardan birinin beşiği olan Çin, eski mezarlar ve anıt mezarlar, eski mimari yapılar, mağaralar ve taş oymalardan devrim anıtları, değerli eski sanat eserleri, el sanatları ürünleri, tarihi belgeler ve kitaplara kadar çok çeşitli kültürel eserlere sahiptir. 1949’dan önce yüz yılı aşkın bir süre çok sayıda kültürel eser çalınmış ve ülke dışına çıkarılmıştır. Birçok eski mimari yapı doğal nedenlerle veya insanlar tarafından tahrip edilmiş ve Luoyang ve Xian yakınlarındaki çok sayıda eski mezar ve anıtmezar yağmalanmıştır. Çin, 1949’dan sonra “Değerli Kültürel Eserlerin İhracının Yasaklanması Kararnamesi”ni yayınlamış ve devrime ilişkin kültürel eserlerin toplanması, eski mimari yapılar ve arkeolojik kazıların korunmasına yönelik bir dizi önlem almıştır. Merkezi ve yerel düzeylerde kültürel eserlerin idaresi ve korunmasından sorumlu kuruluşlar oluşturulmuştur. 1982 sonunda Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, “Kültürel Eserler, Yerler ve Sanat Eserlerinin Korunması Kanunu”nu yürürlüğe koymuştur. Bu yasa, korunacak tarihi yerlerin ve anıtların belirlenmesi, kültür eserlerine verilen zararlara ilişkin cezalar, eserler ve sanat eserlerinin ihracı ve arkeolojik kazılar konularında açık hükümler içermektedir. Önemli eserler, yerler ve sanat eserleri, değerlerine göre farklı idari düzeylerde korunmaktadır, örneğin devlet düzeyinde koruma altında bulunan tarihi anıtlar ve kültür eserleri, eyalet veya eşdeğeri düzeyde korunanlar ve ilçe (veya kent) düzeyinde korunanlar. Tarihi veya devrimsel öneme sahip kentler, devlet tarafından tarihi yerler olarak belirlenmektedir. Günümüzde Çin’de Beijing’deki Tiananmen Kapısı; Gansu, Dunhuang’daki Mogao Mağaraları; Bejing’de Çin Seddi’nin Badaling kısmı; Lhasa’daki Potala Sarayı; Beijing’deki Zhoukoudian’daki “Pekin Adamı” arkeoloji alanı; Shandong’daki eski Lu devletinin eski başkenti Qufu; Shaanxi’deki Hu,angling’de Sarı İmparator anıtmezarı; ve Shaanxi’nin Lintong kentindeki İmparator Qin Shi Huang’ın anıtmezarı dahil olmak üzere 500’ün üzerinde tarihi anıt ve kültür eseri bulunmaktadır. 5,000’den fazla hazine, eyalet veya eşdeğeri düzeyde, 10,000’i aşkın tarihi anıt ve kültürel eser de, ilçe veya eşdeğeri düzeyde korunmaktadır. Bunlara ilave olarak 99 kent, tarihi kent olarak belirlenmiştir.

Çin’in çok sayıda tarihi anıta ve kültür eserine sahip olması, müzelerinin gelişmesini de hızlandırmıştır. 1949 yılında 21 olan Çin’deki müzelerin sayısı 1995 yılının sonunda 1,194’e çıkmıştır. Çin’in bazı müzeleri çok tanınmıştır. Beijing’in merkezinde yeralan Saray (Yasak Kent) Müzesi, Çin’deki en büyük ve en eski ulusal müzedir. Ming ve Qing imparatorluk sarayı ile burada toplanan saray hazineleri ve öteki geleneksel el sanatları ürünlerinin korunması, araştırılması ve sergilenmesi ile ilgilenmektedir. Beijing’de Tiananmen Meydanının doğu yanında bulunan Çin Tarihi Müzesi, eski zamanlardan günümüze kadar Çin tarihinin genel bir görünüşünü sunmaktadır. Bu müze, tarihi malzemeleri toplamakta ve muhafaza etmekte, sergiler düzenlemekte ve araştırmalar yapmaktadır. Shaanxi eyaletinin Lintong İlçesinde Qin imparatoru anıtmezarının doğu tarafında yeralan Qin Shi Huang’ın Gömülü Alayı Müzesi, Çin’deki eski askeri sanatların sergilendiği en büyük müzedir. Her biri kendi ayrı özelliklerine ve canlı ifadelere sahip çömlekten yapılmış 1,000’den fazla savaşçı ve at heykeli, bugün hala eski sanatkarların becerilerine tanıklık etmektedir. Zhejiang’daki Yuyao Ilçesindeki Hemudu Kasabasında bulunan Hemudu Arkeoloji Alanı Müzesi, fildişi oymalar, verniklenmiş eşyalar ve çanak çömlek dahil olmak üzere çok çeşitli Neolitik dönem eşyalarını sergilemektedir. Müze binası, Güney Çin’in 7,000 yıl önceki tarih öncesi uygarlığının bir töreni olan Hemudu uygarlığının kuş totemine tapınmasını yansıtan şekilde kanatlarını açmış bir kuş şeklindedir.

Kütüphaneler

Çin’deki kütüphaneler, üniversite veya fakülte kütüphaneleri, bilimsel araştırma kuruluşu kütüphaneleri ve resmi kuruluşlar, işçi sendikaları, fabrikalar, ilk ve orta öğrenim okulları veya öteki kuruluşlar gibi bağlı oldukları kuruluşlara göre sınıflandırılabilir. 1995’te Çin’de 330 milyon kitabın muhafaza edildiği 2,615 resmi kütüphane bulunuyordu. Bunlar arasında ulusal kütüphaneler, eyalet veya eşdeğeri düzeydeki kütüphaneler, vilayet veya eşdeğeri düzeydeki kütüphaneler ve ilçe düzeyindeki kütüphaneler bulunmaktadır.

Beijing Kütüphanesi (veya Çin Ulusal Kütüphanesi), 1912’de Qing Hanedanı’nın son dönemlerinde kurulan Başkent Kütüphanesi’nin yerine halka açılmıştır. Yapımı 1980’lerin sonunda tamamlanan yeni Çin Ulusal Kütüphanesi, Bejing’in batısında Mor Bambu Parkı’nın kuzeyinde yer almaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi’nden sonra dünyadaki ikinci büyük kütüphane olan bu devasa kompleks, 142,000 metre karelik bir alan üzerine kuruludur. Kitaplar çoğunlukla yerel yönetimlerin bağışları, satın alma, bireysel katkılar, devlet tahsisatları veya uluslararası kitap değişimleri yoluyla sağlanmıştır. Kütüphanede 20’den fazla ulusal azınlık dilindeki eski kitaplar ve kayıtlar ve yüz binlerce nadir bulunan kitap dahil olmak üzere 19 milyonu aşkın kitap bulunmaktadır. Çince basılan kitaplara ilave olarak 115 dilde, özellikle İngilizce, Rusça, Japonca ve Almanca dillerinde basılmış yabancı yayınları toplamaktadır.

Çin’in en tanınmış üniversite kütüphanesi, 4.5 milyondan fazla kitaba sahip Beijing Üniversitesi Kütüphanesidir. Zhongshan üniversitesi, Nanjing üniversitesi, Çin Halk üniversitesi ve Bejing Öğretmenler Üniversitesi’nin her birinde, iki milyondan fazla kitaba sahip kütüphaneler bulunmaktadır. Bilimsel araştırma kuruluşlarındaki kütüphaneler, kendi branşlarına göre düzenlenmiştir. Beijing’deki Çin Bilimler Akademisi Kütüphanesi’nde altı milyondan fazla kitap bulunmaktadır ve bilimsel araştırma alanında ulusal merkez haline gelmiştir. Çin İşçi Sendikaları Federasyonu Kütüphanesi ve eyaletler, merkezden yönetilen belediyeler ve özerk bölgelerdeki işçi sendikaları kütüphaneleri, oldukça fazla sayıda kitaba sahiptir.

Yabancı ülkelerle Kültürel Değişim

Öteki ülkelerle yapılan kültürel değişimler, Çin’in dünya ile ilişkilerinin ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasının hemen sonrasında bir tiyatro grubu ülke dışına gönderilmiştir. Bu mütevazi başlangıçtan bu yana ülkenin kültürel değişim alanındaki faaliyetleri hızla gelişmiştir. Çin, 1951’de öteki ülkelerle kültürel işbirliğinin geliştirilmesi ve özel kültürel değişimlerin planlanmasına yönelik ilk anlaşmasını imzalamıştır. 1979’da reform ve dış dünyaya açılma politikasının uygulamaya konulmasından bu yana, kültürel değişimler hız kazanmış ve Çin’in bu alandaki faaliyetlerinin daha ileri bir noktaya ulaşmasını sağlamıştır. 1995 itibari ile Çin, 133 ülke ile kültürel işbirliği alanında anlaşma imzalamıştı ve 160’i aşkın ülke ve bölge ile yakın kültürel ilişkiler sürdürmekteydi. “Kültürel değişim” ifadesi, kültür, sanat, eğitim, spor, bilim, sağlık, gazetecilik, yayıncılık, arkeoloji, din, radyo-TV yayıncılığı dahil olmak üzere çok çeşitli alanlardaki iletişim yanı sıra müzeler arasındaki kitap ve gençlik değişimini kapsamaktadır. Pekin operası, akrobasi, şarkı ve dans, geleneksel müzik ve yerel operalar icra eden Çin grupları yanı sıra kültürel eserler, resim, heykel ve el sanatları ürünleri sergileri, bütün dünyadaki dostlar tarafından büyük bir ilgiyle izlenmektedir. Özellikle Pekin operası, şarkı, dans, akrobasi ve müziği mükemmel bir şekilde harmanlaması nedeniyle çok sayıda izleyiciyi çekmektedir. Çin filmleri, akrobasisi, şarkı ve dansları uluslararası yarışmalarda ödüller kazanmıştır. Aynı şekilde yabancı ülkelerden gelen sanatçılar da Çin’deki beğeni sahibi izleyiciler önünde sanatlarını sık sık icra etmektedirler. Çin sahneleri bütün dünyadan tanınmış senfoni orkestraları  tarafından çalınan dünyaca ünlü bestecilerin eserleri yanı sıra klasik ve modern dans, tiyatro, bale ve halk müziği ile onurlandırılmıştır. Ayrıca, Çinliler günümüzde birçok önemli yabancı filmi izleyebilmektedirler. Çin hükümeti, sadece 1995’te Asya, Afrika, Latin Amerika ve Avrupa’da 20’yi aşkın ülkeyi ziyaret etmeleri için 13 kültür heyeti ve kültür yetkilileri ekibini ülke dışına göndermiştir. Bu arada, 20 küsur ülkenin kültür heyetleri ve yetkilileri, Çin’i ziyaret etmiştir. Çok taraflı kültürel değişimler alanında önemli başarılar elde edilmiştir. Aynı yıl içinde Çin, akrobasi, bale, şarkı ve müzik icraları dahil olmak üzere uluslararası sanat yarışmalarına katılmaları iÇin 30 grupta yaklaşık 200 kişiyi yabancı ülkelere göndermiştir. Bunlar altı altın, üç gümüş, beş bronz ve 12 özel madalya kazanmışlardır. Gayri resmi kültürel değişimler de oldukça ileri düzeydedir; gayri resmi kültürel değişim kalemleri, ülke dışındaki Çin konser ve sergilerinin sırasıyla yüzde 93 ve yüzde 91’ini ve başka ülkelerden gelen sanat grupları ve sergilerin yüzde 90’ından fazlasını oluşturmaktadır.  Çin dış dünyaya daha fazla açıldıkça öteki ülkelerle kültürel değişimler kuşkusuz sayı ve çeşit olarak artış gösterecektir. Son yıllarda, bütün Çin’de düzenlenen uluslararası halk sanatı faaliyetleri binlerce yabancıyı ve sanatçıyı çekmektedir. Bunlar arasında 1990, 1992 ve 1994’teki birinci, ikinci ve üçüncü Uluslararası Halk Sanatı Festivalleri ve yıllık Weifang Uluslararası Uçurtma Festivali, ’94 Sichuan Uluslararası Halk Sanatları Festivali, ’94 Shenyang Uluslararası Yangge Festivali, İkinci Shanghai UluslararasI Film Festivali ve 1995’te düzenlenen İkinci Çince Quyi Festivali bulunmaktadır. Bu gibi faaliyetler, Çinliler ve dünyayı paylaşan diğer insanlar arasındaki anlayış ve dostluğun geliştirilmesine yardımcı olmaktadır.